ازآنجاییکه الکل قدرت مغز و رفلکسهای بدن را مختل میکند، ممکن است در روند اثرگذاری برخی از داروها ناهماهنگی ایجاد کند. الکل در روند عادی زندگی نیز اختلال ایجاد میکند؛ درصورتیکه الکل مصرف کرده باشید، ضروری است که بدانید که تا چه مدت در بدن شما باقی میماند.
سرعت متابولیسم الکل در بدن (به این معنا که بدن شما چقدر سریع الکل را پردازش و تجزیه میکند) از فردی به فرد دیگر متفاوت است. الکل برای ساعتها، روزها و حتی هفتهها بسته به نوع آزمایشی که انجام میدهید، در بدن قابلتشخیص است. در ادامه با ما همراه باشید تا مدتزمان اثر شراب و انواع نوشیدنیهای الکلی در بدن را بررسی کنیم.
مدتزمان ماندگاری الکل در اعضای مختلف بدن
سؤالاتی ازاینقبیل که مدتزمان ماندگاری الکل در بدن چقدر است و تست الکل تا چند روز مثبت است، سؤالاتی کلی هستند. میزان ماندگاری الکل در بخشهای مختلف بدن متفاوت است. در ادامه برای پاسخ به این سؤال که الکل چه مدت در بدن باقی میماند، به ماندگاری الکل بر هر بخشی از بدن که با آزمایش قابلتشخیص است میپردازیم:
الکل چه مدت در ادرار باقی میماند؟
در آزمایش ادرار، به دنبال متابولیتهای الکل هستند که این متابولیتها از ۱۲ تا ۴۸ ساعت پس از نوشیدن الکل در ادرار قابلتشخیص هستند. در آزمایشهای جدید و پیشرفتهتر، حتی تا ۸۰ ساعت پس از نوشیدن الکل نیز قابلشناسایی است.
الکل چه مدت در خون باقی میماند؟
تأثیر الکل بر خون نیز به بدن فرد بستگی دارد، اما بهصورت عمومی تا ۶ ساعت قابلشناسایی است.
الکل چه مدت در نفس باقی میماند؟
ماندگاری الکل در تنفس ۱۲ تا ۲۴ ساعت است. برای این تست از دستگاه کوچکی استفاده میکنند و درصورتیکه این دستگاه عددی بالاتر است ۰.۰۲ را نشان دهد به این معنا است باید تمام کارهای مربوط به ایمنی، از جمله رانندگی را کنار گذاشت.
الکل چه مدت در بزاق دهان باقی میماند؟
در بزاق نیز مانند تنفس، ۱۲ تا ۲۴ ساعت قابلشناسایی است.
الکل چه مدت در شیر مادر باقی میماند؟
در خصوص تأثیر الکل بر شیر مادر سؤالات بسیار است. متأسفانه این تصور وجود دارد که اگر میزان کمی الکل مصرف کنید و مدتزمان کافی برای تجزیه آن صبر کنید، شیر مادر از الکل تأثیر نمیپذیرد. باید به این نکته توجه کرد که در زمان شیردهی هیچ مقدار الکل مجاز نیست و نوزادانی که الکل وارد سیستم بدنی آنها میشود در معرض خطر کاهش مهارتهای حرکتی، تأخیر در تمام جنبههای رشد و مرگ هستند.
یک پیمانه نوشیدنی الکلی با درصد پایین الکل، حدود ۲ تا ۳ ساعت در شیر مادر میماند. هرچقدر میزان نوشیدنی بیشتر یا درصد الکل در آن نوشیدنی بالاتر باشد به همان میزان، زمان ماندگاری آن در شیر مادر هم بیشتر میشود.
الکل چه مدت در فولیکول های مو باقی می ماند؟
ماندگاری الکل در فولیکولهای مو بیشتر از سایر اعضا بدن است. این ماده میتواند تا ۹۰ روز در فولیکولهای موی باقی بماند.
کلینیک دکتر جوادی به عنوان بهترین مرکز ترک الکل در تهران با استفاده از بهترین شیوه ترک الکل در خدمت شماست.
شماره تماس: ۰۲۱۷۹۴۴۱
چه مدتزمان لازم است تا تأثیر الکل از بین برود؟
مدتزمان تأثیر مصرف الکل بر بدن به حجم و قدرت نوشیدنی الکلی که مصرف کردهاید بستگی دارد. هرچه بیشتر نوشیدنی مصرف کرده باشید مدتزمان بیشتری هم طول میکشد تا بدن آن را پردازش کند. همانطور که گفته شد، باید به این نکته هم دقت کرد که میزان الکل موجود در نوشیدنیهای مختلف متفاوت است. به طور معمول پس از حدود ۶۰ تا ۹۰ دقیقه، الکل در خون به حداکثر میزان خود میرسد و پس از این زمان، بدن شروع به تجزیه آن میکند.
نیمهعمر الکل در بدن ۴ تا ۵ ساعت است؛ این نکته به آن معنا است که ۴ تا ۵ ساعت طول میکشد تا بدن بتواند از شر حدود نیمی از نوشیدنی مصرف شده، خلاص شود. بدن برای رهایی از کل الکل مصرف شده، حدود ۲۵ ساعت زمان لازم دارد تا تمام آن را از سیستم خود پاک کند.
راههای مختلف برای کاهش یا ازبینبردن تأثیر الکل
باید با این واقعیت روبرو شد که هیچ راه علمی برای کاهش یا ازبینبردن تأثیر الکل بر بدن وجود ندارد؛ تنها راهحل، زمان است. باگذشت زمان و طیشدن روند تجزیه الکل در بدن، سطح آن بهمرور کاهش پیدا میکند و از بین میرود. دلیل این موضوع به نحوه جذب این ماده در بدن برمیگردد؛ الکل بهسرعت از طریق پوشش معده و روده به جریان خون جذب میشود. عوامل متعددی مانند وزن، پر یا خالی بودن معده، بر سرعت جذب الکل در بدن تأثیرگذار است.
بسیاری از مردم معتقدند که با نوشیدن آب زیاد که باعث افزایش دفعات دفع از طریق ادرار میشود، خوردن نوشیدنیهای دتاکس یا همان سمزدا، مصرف ویتامین سی، نوشیدن قهوه و مواردی ازاینقبیل، میتوانند الکل را زودتر از سیستم بدن خود خارج کنند که هیچکدام از این موارد در علم پزشکی تأیید شده نیستند و بهتر است برای ترک آن به مراکز ترک اعتیاد معتبر و پزشکان متخصص در این زمینه مراجعه کرد.
تجزیه الکل در بدن چگونه انجام میگیرد؟
در فرایند تجزیه الکل، بیشترین کارها بر عهده کبد است؛ اما کبد تنها عامل در این فرایند نیست. اولین توقف الکل در معده است؛ برخی از افراد دارای آنزیمهایی در معده هستند که بهعنوان الکل دهیدروژناز (ADH) و آلدهید دهیدروژناز (ALDH) شناخته میشوند. این آنزیمها الکل را تجزیه میکنند و مقداری از آن، در این مرحله وارد جریان خون میشود. اما نکته قابلذکر این است که همه افراد دارای این آنزیمها نیستند، مطالعات نشان داده که زنان نسبت به مردان سطح پایینتری از ADH را دارند؛ همچنین سطح این آنزیم، در افرادی که به طور منظم الکل مینوشند نیز پایینتر است.
درصورتیکه این آنزیمها در معده به میزان کافی وجود نداشته باشند، الکل به روده کوچک فرستاده میشود و از آنجا به جریان خون وارد میشود تا به کل بدن منتقل شود و در این مرحله است که اثرات آن بر بدن احساس میشود. کبد مهمترین وظیفه را در تجزیه الکل ایفا میکند. الکل پس از عبور از معده و روده کوچک وارد جریان خون شده و پس از آن کبد شروع به پاکسازی میکند. حدود ۹۰ درصد الکل توسط کبد از خون حذف میشود و ۱۰ درصد باقیمانده از طریق کلیهها، ریه و پوست خارج میشود.
مسمومیت ناشی از مصرف الکل و راههای درمان
مسمومیت الکلی یک وضعیت اورژانسی جدی است که میتواند تهدیدکنندهی حیات باشد. این حالت زمانی اتفاق میافتد که فرد مقدار زیادی الکل در مدتزمان کوتاهی مصرف کند، بهطوری که بدن نتواند آن را بهسرعت تجزیه و دفع کند. الکل بیشازحد، عملکرد سیستم عصبی مرکزی را کند کرده و باعث اختلال در تنفس، ضربان قلب، دمای بدن و عملکرد مغز میشود.
✅ علائم مسمومیت با الکل شامل موارد زیر است:
- استفراغ مکرر و غیرقابل کنترل
- تنفس کند یا نامنظم (کمتر از ۸ تنفس در دقیقه یا فاصله بیش از ۱۰ ثانیه بین نفسها)
- کاهش دمای بدن (هیپوترمی)
- فشارخون پایین
- بیهوشی یا ناتوانی در بیدار کردن فرد
- کما
- عدم تعادل و ناتوانی در راه رفتن
- تاری دید یا دوبینی
- ضربان قلب نامنظم
- اسهال و درد شکمی
- کاهش سطح هوشیاری یا گیجی شدید
✅ اقدامات اولیه در مواجهه با فرد مسموم به الکل:
در صورتیکه شک دارید کسی دچار مسمومیت الکلی شده:
- فوراً با اورژانس (۱۱۵) تماس بگیرید.
- فرد را به پهلو بخوابانید (وضعیت ریکاوری) تا در صورت استفراغ، دچار خفگی نشود.
- هرگز سعی نکنید با قهوه، دوش سرد یا راه رفتن، فرد را “هوشیار” کنید. این روشها نهتنها بیاثرند، بلکه میتوانند خطرناک باشند.
- تا رسیدن نیروهای اورژانس، کنار فرد بمانید و علائم حیاتی او (تنفس، هوشیاری، رنگ پوست) را بررسی کنید.
- اگر فرد نفس نمیکشد یا دچار ایست قلبی شده، در صورت داشتن مهارت، احیای قلبی ریوی (CPR) را آغاز کنید.
عوامل مؤثر بر ماندگاری الکل در بدن
هیچ زمان مشخصی برای تعیین مدتزمان ماندگاری الکل در بدن وجود ندارد و همانطور که پیشازاین هم گفته شد از فردی به فرد دیگر متفاوت است. از عوامل تأثیرگذار بر مدتزمان ماندگاری الکل در بدن، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- جنسیت: مطالعات نشان میدهد که تجزیه الکل در زنان بیشتر از مردان زمان میبرد.
- سن: با افزایش سن، سرعت تجزیه الکل در بدن نیز کاهش مییابد.
- وزن: وزن بر ماندگاری تأثیر مستقیم دارد. هر چه وزن بیشتر باشد غلظت الکل در خون کمتر خواهد بود. در مقایسه دو فرد یکی با وزن بالا و دیگری با وزن پایین و مصرف یکسان نوشیدنی الکلی، غلظت الکل در خون فردی که وزن پایینتری دارد، بیشتر از فردی است که وزن بالاتری دارد.
- سلامت جسمانی: درصورتیکه در هر کدام از بخشهای معده، کلیهها و کبد مشکلی وجود داشته باشد، شرایط تجزیه الکل دشوارتر میشود.
همانطور که پیشازاین هم اشاره شد، موارد دیگری مانند مصرف دارویی خاص، میزان نوشیدنی الکلی مصرف شده، درصد الکل نوشیدنی و این موضوع که قبل از مصرف نوشیدنی الکلی غذا خوردهاید یا خیر، همه بر این موضوع اثر گذارند.
تفاوت ماندگاری الکل در بدن بانوان و آقایان
بدن زنان و مردان الکل را یکسان پردازش نمیکند و همین باعث میشود مدتزمان ماندگاری آن در بدن تفاوت داشته باشد. چند عامل مهم در این تفاوت نقش دارند:
- ترکیب بدن: بدن زنان معمولاً چربی بیشتری و آب کمتری نسبت به مردان دارد. ازآنجاکه الکل در آب حل میشود، وقتی فردی با آب کمتر الکل مصرف کند، غلظت الکل در خونش بیشتر میشود. به همین دلیل زنان حتی با مقدار برابر مصرف، تأثیرات بیشتری از الکل حس میکنند.
- آنزیمهای تجزیهکننده الکل: در بدن همه ما آنزیمهایی وجود دارد که الکل را تجزیه میکنند (مثل ADH و ALDH). زنان به طور طبیعی مقدار کمتری از این آنزیمها دارند، بنابراین الکل دیرتر در بدنشان شکسته میشود و مدت بیشتری در خون باقی میماند.
- تأثیر هورمونها: تغییرات هورمونی، بهویژه در طول چرخه قاعدگی، میتواند روی سرعت متابولیسم (سوختوساز و پردازش) الکل اثر بگذارد.
بهطورکلی، به دلیل همین تفاوتها، زنان نسبت به مردان حساستر به اثرات الکل هستند و احتمال آسیبدیدگی کبد یا دیگر مشکلات ناشی از مصرف الکل در آنها بیشتر است.
دی سولفیرام آنزیمی را که در متابولیسم مصرف الکل نقش دارد مسدود میکند. با کاشت ایمپلنت دی سولفیرام در افراد مبتلا به الکلیسم مزمن برای درمان همیشگی اعتیاد به الکل استفاده میشود. این دارو میتواند از مصرف الکل بعد از دوره ترک اعتیاد جلوگیری کند. دی سولفیرام همراه با اصلاح رفتار، رواندرمانی، و جلوگیری از لغزشها و وسوسههای مصرف برای کمک به ترک نوشیدن استفاده میشود.
سریعترین راه دفع الکل از بدن
هیچ راه سریع یا جادویی برای خارجکردن الکل از بدن وجود ندارد. کبد (اندامی در بدن که کارش پاکسازی مواد سمی است) الکل را با سرعتی مشخص تجزیه میکند و این روند قابل تسریع نیست. به طور میانگین، بدن مردان و زنان در هر ساعت تنها مقدار کمی الکل را میسوزاند.
این سرعت بسته به عواملی مثل سن، وزن، وضعیت سلامت و غذایی که قبل از نوشیدن خورده شده، کمی متفاوت است. کارهایی مانند نوشیدن آب، خوردن غذا یا انجام ورزش شاید حال عمومی فرد را بهتر کنند و علائم ناخوشایند مثل سردرد یا تهوع را کاهش دهند، اما در واقع باعث دفع سریعتر الکل نمیشوند؛ بنابراین، تنها چیزی که واقعاً سطح الکل خون را پایین میآورد، گذشت زمان است و در صورت اعتیاد به آن بهتر است هرچه سریعتر نسبت به ترک الکل اقدام کنید.
جمعبندی
مدتزمان ماندگاری الکل در بدن به عوامل متعددی مانند جنسیت، سن، وزن، وضعیت سلامت و حتی نوع نوشیدنی مصرفشده بستگی دارد و در بخشهای مختلف بدن، زمانهای متفاوتی برای شناسایی آن وجود دارد؛ از چند ساعت در خون و تنفس گرفته تا چند روز در ادرار و حتی تا ۹۰ روز در فولیکولهای مو.
اگرچه نوشیدن آب یا استراحت میتواند علائم ناخوشایند مصرف الکل را کاهش دهد، اما تنها عامل واقعی برای پاکسازی بدن از الکل، زمان است و هیچ روش علمی برای تسریع این روند وجود ندارد.
ازآنجاکه مصرف الکل علاوه خطرات جدی جسمی و روانی دارد، بهترین تصمیم برای حفظ سلامت و امنیت فردی و اجتماعی، ترک کامل مصرف الکل و در صورت نیاز، مراجعه به مراکز معتبر درمان اعتیاد مانند کلینیک دکتر جوادی است. برای مشاوره اولیه رایگان با این کلینیک تماس بگیرید.
سؤالات متداول
- آیا نوشیدن آب میتواند الکل را سریعتر از بدن دفع کند؟
نوشیدن آب به هیدراته نگهداشتن بدن کمک میکند و ممکن است علائم مسمومیت را کاهش دهد، اما سرعت متابولیسم الکل را افزایش نمیدهد. - چه مدت بعد از مصرف الکل میتوانم رانندگی کنم؟
بهتر است تا زمانی که سطح الکل در خون شما به حد قانونی کاهش نیافته است، از رانندگی خودداری کنید. این زمان بستگی به میزان مصرف و وضعیت بدن شما دارد. - آیا مکملهای گیاهی میتوانند به دفع سریعتر الکل کمک کنند؟
هیچ مدرک علمی معتبری وجود ندارد که نشان دهد مکملهای گیاهی میتوانند سرعت متابولیسم الکل را افزایش دهند.
۱۴۰۴/۰۶/۲۴
یک پاسخ به “الکل تا چه مدت در بدن باقی می ماند؟”
درود بر شما
واقعاً الکل ترکش از هرویین بدتره.من سالها یا در آلمان تحت درمان هستم اما هنوزم در معرض خطر هستم.
سپاس