افزایش سوء‌مصرف قرص‌های تجویزی در میان نوجوانان

نوجوانان به دلایل مختلفی به مصرف داروهای تجویزی روی می‌آورند و هر بار که این داروها را خودسرانه مصرف می‌کنند، خود را در معرض خطر قرار می‌دهند. افزایش سوءمصرف قرص‌ در میان نوجوانان و در میان گروه‌های سنی مختلف رواج یافته است و مصرف خودسرانه این قرص‌ها عوارض مخربی را به دنبال دارد. سوء‌مصرف قرص‌های تجویزی امروزه بیش از مصرف مواد مخدر منجر به آسیب‌دیدگی و مرگ مصرف‌کنندگان می‌شود.

دلایل سوء‌مصرف قرص در میان نوجوانان

نوجوانان بسیار تأثیرپذیرند و غالباً در اثر فشار همسن و سالانشان درگیر مصرف مواد مخدر و داروهای تجویزی می‌شوند. نوجوانان گاهی اوقات داروهای تجویزی را برای رسیدن به آرامش، احساس راحتی بیشتر در موقعیت‌های اجتماعی یا کسب انرژی بیشتر برای خوش‌گذرانی در مهمانی‌های شبانه مصرف می‌کنند.

برخی نوجوانان قرص‌های تجویزی را صرفاً برای تجربه کردن هیجان مصرف می‌کنند. یکی از رویه‌هایی که امروزه بین جوانان مد شده است، برگزار کردن مهمانی برای مصرف قرص است؛ تمام نوجوانان حاضر در این مهمانی‌ها داروهایی را که والدینشان مصرف می‌کنند، از خانه با خود به مهمانی می‌آورند و قرص‌ها را نوبتی مصرف می‌کنند تا ببینند که چه اثری بر رویشان می‌گذارد.

میانگین شیوع مصرف مواد در نوجوانان ۱۵ تا ۱۸ سال ۲.۱ درصد است. این عدد نشان می‌دهد اگر چه از میانگین متوسط مصرف کشور پایین‌تر است، اما جهت پیشگیری از افزایش مصرف قرص در نوجوانان باید مداخلات پیشگیرانه بیشتری انجام شود.

برخی نوجوانان نیز داروهای تجویزی را برای بهبود عملکردشان در تحصیل یا ورزش مصرف می‌کنند تا به آن‌ها کمک کند که تمرکزشان را حفظ کرده یا تمام شب را برای مطالعه بیدار بمانند. بعضی از این قرص‌ها مانند ریتالین، هم دارای جنبه دارویی هستند و هم جنبه رفع افسردگی، ولی استفاده مکرر و بدون نسخه پزشک ریتالین برای کنکور و یا درس خواندن سبب اعتیاد افراد به این قرص‌ها و آسیب روانی و مغزی خواهد شد. تعدادی از نوجوانان هم به قرص‌هایی پناه می‌برند که قدرت و استقامتشان را افزایش می‌دهد تا بتوانند به ورزشکاران بهتری تبدیل شوند.

در این بین برخی نوجوانان نیز به داروهای ضداضطراب یا ضدافسردگی یا حتی قرص‌های خواب‌آور مانند زولپیدم وابسته می‌شوند. بسیاری از نوجوانان این نوع قرص‌ها را از دوستان یا خویشاوندانشان برای برطرف کردن نیازهایشان می‌گیرند، اما این کار را خودسرانه و بدون تجویز پزشک انجام می‌دهند.

خطر رواج مصرف قرص‌های اعتیادآور در نوجوانان

سوء‌مصرف داروهای تجویزی غیرقانونی و خطرناک است که متاسفانه در میان نوجوانان بسیار رواج یافته است و به قرص‌های شب امتحانی معروف هستند. نوجوانان معمولاً فکر می‌کنند که چون پزشک این داروها را تجویز کرده است، پس این داروها بدون خطرند و بسیاری از نوجوانان تصور نمی‌کنند که مصرف دارویی که برای فرد دیگری تجویز شده است، می‌تواند برا آن‌ها خطرناک باشد. اما هر دارویی عوارض جانبی خاص خود را دارد و مصرف خودسرانه داروهایی که برای دیگری ایمن است، می‌تواند عوارض مرگباری را به دنبال داشته باشد. بنابراین والدین، معلمان و دیگر الگوهای نوجوانان باید این پیام را به نوجوانان منتقل کنند که داروهای تجویزی صرفاً باید تحت نظر پزشک مصرف شود، سوء‌مصرف آن‌ها خطرناک و غیرقانونی است و حتی ممکن است به اعتیاد مادام‌العمر بیانجامد.