متادون (Methadone) نوعی داروی مخدر و صنعتی است که از آن برای ترک هروئین و مواد مخدر افیونی استفاده میشود. اما این اشتباه است که برای ترک یک ماده مخدر بخواهید دوباره از همان مواد مخدر صنعتی استفاده کنید. مصرف زیاد آن بیشتر باعث میشود که به هروئین و سایر مواد مخدر وابستگی پیدا کنید و عوارض متادون بر کلیه و کبد بسیار است. در این مطلب قصد داریم به عنوان یک حامی به شما کمک کنیم تا راه درست را پیدا کنید.
ماده مخدر متادون علاوه بر اینکه بر کبد و کلیه شما صدمه وارد می‌کند، میتواند عوارض متعددی در سایر قسمت‌های بدن شما ایجاد کند. این عوارض خود را در جثه، وضعیت جسمانی مصرف کننده، وزن و وضعیت سلامتی او نشان می‌دهند. بدین ترتیب در این مقاله بیشتر راجع به نحوه عملکرد متادون بر کلیه و کبد و عوارض آن صحبت خواهیم کرد.
نحوه عملکرد متادون بر کبد و کلیه
وقتی متادون وارد بدن میشود، به طور مستقیم در سیستم عصبی مرکزی تأثیر می‌گذارد و به راحتی به گیرنده‌های افیونی متصل میشود. این گیرنده‌ها در بدن وظیفه تنظیم‌کنندگی را بر عهده دارند که شامل وظایفی مانند تنظیم احساس درد، سرخوشی و واکنش‌های عصبی میشود. Methadone گیرنده‌های افیونی را فعال کرده و در نهایت دردها را تسکین می‌دهد که علائم ترک مواد مخدر را کاهش دهد.
در ادامه ورود آن به بدن، به سرعت از طریق دستگاه گوارش جذب شده و وارد جریان خون میشود که از این طریق در سراسر بدن پخش خواهد شد که میتواند به گیرنده‌های افیونی در مغز، نخاع و سایر قسمت‌های بدن بچسبد. اما تمام این اتفاقات منجر به کاهش انتقال پیام‌های درد و کاهش نیاز به مصرف مواد خواهند شد.
متادون با تأثیر بر گیرنده‌های افیونی، تولید مواد شیمیایی مانند دوپامین را در دست خود می‌گیرد که این ماده شیمیایی نقش مهمی در ایجاد احساسات لذت و پاداش دارد. البته متادون به تدریج دوپامین را افزایش می‌دهد تا بدون ایجاد سرخوشی شدید، بتواند فرد را در حالت پایداری از رضایت و کنترل نگهدارد؛ به دلیل جذب آهسته متادون در بدن تاثیرات آن و حتی عوارض متادون بر کلیه و کبد تا ۲۴ ساعت یا بیشتر ادامه دارد.
اما متادون با کلیه و کبد چه می‌کند؟ ابتدا متادون وارد کبد میشود و کبد باید آن را به مواد کوچکتر تبدیل کند که بدن بتواند از آنها استفاده کند یا آنها را دفع کند؛ اما با توجه به عوارض متادون بر کبد اگر مصرف این ماده زیاد شود باعث میشود که کبد به سختی آن را تجزیه کند و این ممکن است به سلولهای کبد آسیب بزند. اگر کبد آسیب ببیند، این عوارض متادون بر کلیه و کبد بسیار خطرناک خواهد شد؛ زیرا کبد در تجزیه دارو مشکل پیدا کرده و ممکن است متادون در بدن جمع شود.
عوارض متادون بر کبد
مصرف متادون در طولانی مدت میتواند عوارض جبران ناپذیری را در کبد و کلیه ایجاد کند. این عوارض می‌توانند در سیستم انتقال و دفع آنها تأثیر زیادی بگذارند که در ادامه بیشتر راجع به آنها صحبت خواهیم کرد:
کبد در فرآیند سوخت‌وساز متادون در بدن نقش حیاتی دارد، به همین دلیل متابولیسم این دارو در افرادی که دچار اختلالات کبدی هستند، ممکن است با مشکلاتی همراه باشد. متابولیسم متادون شامل چندین مسیر آنزیمی است که از جمله آنها می‌توان به آنزیمهای سیتوکروم P450 (CYP) اشاره کرد. همچنین آنزیمهای دیگری نیز به طور محدود در سوخت‌وساز این دارو دخالت دارند. فعالیت این آنزیم‌ها در افراد مختلف تحت تأثیر عواملی چون ژنتیک و تداخلات دارویی قرار می‌گیرد که میتواند منجر به تغییرات در متابولیسم متادون و واکنش‌های بدن به این دارو شود.
اختلالات کبدی می‌توانند بر پاکسازی متادون تأثیر گذاشته و باعث افزایش مدت زمان اثر دارو و عوارض جانبی آن شوند. در چنین شرایطی، تنظیم دوز مصرفی ضروری است و نظارت دقیق بر واکنش بدن بیمار به درمان از اهمیت بالایی برخوردار است. اگرچه کبد محل اصلی متابولیسم متادون است، کلیهها نیز در دفع این دارو نقش مهمی ایفا می‌کنند. مقدار کمی از متادون و متابولیت‌های آن بدون تغییر از طریق ادرار از بدن خارج می‌شوند. عملکرد کلیه به طور قابل توجهی بر دفع متادون تأثیر نمی‌گذارد، بنابراین اختلال در عملکرد کلیه معمولاً نیازی به تنظیم دوز مصرفی ندارد.
مصرف طولانیمدت متادون میتواند به کبد آسیب برساند. کبد به عنوان ارگان اصلی سم‌زدایی در بدن، مسئول متابولیزه کردن متادون است. استفاده مداوم از این دارو میتواند بار اضافی بر کبد ایجاد کند و در نهایت به سلولهای کبدی آسیب برساند. در برخی افراد، مصرف متادون ممکن است منجر به افزایش آنزیمهای کبدی شده و به هپاتیت دارویی منجر گردد. همچنین، در بیمارانی که به بیماریهای کبدی مزمن مانند هپاتیت C یا سیروز مبتلا هستند، عوارض متادون بر کبد ممکن است به شدت افزایش یابد و وضعیت کبد را وخیمتر کند. در ادامه عوارض متادون بر کبد را به صورت خلاصه مشاهده خواهیم کرد:
- آسیب کبدی حاد
- افزایش آنزیمهای کبدی
- کبد چرب
- هپاتیت دارویی
- زردی (یرقان)
- فیبروز یا سیروز کبدی
- ختلال در متابولیسم داروها
عوارض متادون بر کلیه
علاوه بر تأثیر بر کبد، متادون میتواند عملکرد کلیهها را نیز تحت تأثیر قرار دهد. کلیهها مسئول تصفیه مواد زائد و داروها از خون هستند. مصرف متادون ممکن است کارایی کلیهها در تصفیه خون را کاهش داده و در نتیجه باعث افزایش مواد سمی در بدن شود. افرادی که به بیماریهای کلیوی مبتلا هستند، بیشتر در معرض عوارض متادون بر کلیه قرار دارند. از جمله این عوارض می‌توان به نارسایی کلیوی و افزایش احتمال تشکیل سنگ کلیه اشاره کرد. در موارد شدیدتر، ممکن است فرد نیاز به دیالیز پیدا کند.
بنابراین، توجه به عوارض متادون بر کبد و کلیه بسیار اهمیت دارد و این را بدانید که شما بیمار هستید و نه باید شرایط را برای خود سخت کنید. با مراجعه به یک کلینیک معتبر می‌توانید خود را از دام اعتیاد نجات دهید؛ لطفاً فراموش نکنید که افراد اطراف شما درمانگر نیستند و لطفاً برای درمان هیچ کار اشتباهی را خودسرانه انجام ندهید. به صورت خلاصه عوارض متادون بر کلیه عبارت است از:
- نارسایی کلیه
- کاهش عملکرد کلیه
- فزایش سطح کراتینین
- احتباس مایعات
- سنگ کلیه
- اختلالات الکترولیتی
- آسیب حاد کلیه
جمع‌بندی
متادون، که به‌عنوان دارویی برای درمان اعتیاد مورد استفاده قرار می‌گیرد، ممکن است عوارض متعددی بر روی کبد و کلیهها ایجاد کند. عوارض متادون بر کلیه و کبد در طول زمان می‌توانند به آسیب‌های جدی تبدیل شوند. علاوه بر این، مصرف متادون میتواند تأثیرات منفی بر سایر ارگآن‌های بدن داشته و مشکلاتی در سیستم‌های قلبی، تنفسی و عصبی ایجاد کند. بنابراین، بهترین روش ترک متادون بدون درد در اسرع وقت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. کلینیک ترک اعتیاد دکتر جوادی با ارائه خدمات تخصصی و درمان‌های مؤثر، آماده است تا در این مسیر به شما را همراهی کند. با مراجعه به این کلینیک و بهره‌مندی از برنامه‌های درمانی جامع، می‌توانید بهبودی را تجربه کنید.
سوالات متداول درباره عوارض متادون بر کبد و کلیه
- شربت متادون چه عوارضی بر عملکرد کبد دارد؟
مصرف طولانیمدت متادون میتواند به کبد آسیب برساند. در برخی افراد، مصرف متادون ممکن است منجر به افزایش آنزیمهای کبدی شده و به هپاتیت دارویی منجر گردد. همچنین، در بیمارانی که به بیماریهای کبدی مزمن مانند هپاتیت C یا سیروز مبتلا هستند، عوارض متادون بر کبد ممکن است به شدت افزایش یابد و وضعیت کبد را وخیمتر کند.- متادون چه عوارضی بر کلیهها دارد؟
مصرف متادون ممکن است کارایی کلیهها در تصفیه خون را کاهش داده و در نتیجه باعث افزایش مواد سمی در بدن شود. نارسایی کلیه، کاهش عملکرد کلیه،فزایش سطح کراتینین،احتباس مایعات و تشکلیل سنگ کلیه از جمله عوارض قرص متادون بر کلیه است.
- نحوه عملکرد متادون بر کبد و کلیه چکونه است؟
ابتدا متادون وارد کبد میشود و کبد باید آن را به مواد کوچکتر تبدیل کند که بدن بتواند از آنها استفاده کند یا آنها را دفع کند؛ اما با توجه به عوارض متادون بر کبد اگر مصرف این ماده زیاد شود باعث میشود که کبد به سختی آن را تجزیه کند و این ممکن است به سلولهای کبد آسیب بزند. اگر کبد آسیب ببیند، این عوارض متادون بر کلیه و کبد بسیار خطرناک خواهد شد؛ زیرا کبد در تجزیه دارو مشکل پیدا کرده و ممکن است متادون در بدن جمع شود.
1403/08/20