ریتالین با نام علمی متیل فنیدات داروی محرکی است که برای درمان اختلال نقص توجه و بیشفعال (ADHD) و بعضی عارضههای دیگر تجویز میشود. در عین حال ریتالین دارویی با قدرت اعتیادآوری بالا است و مانند دیگر محرکهای سیستم عصبی با تأثیر گذاشتن بر سیستم دوپامین مغز، احساس خوشایندی را به وجود میآورد که میتواند به نشئگی و سرخوشی بیانجامد. این احساس لذت و سرخوشی که در پی تأثیر مواد شیمیایی بر سیستم عصبی ایجاد میشود، متهم اصلی در مغز افرادی است که ناامیدانه با اعتیاد و سوءمصرف مواد دست و پنجه نرم میکنند.
ریتالین محرکی است که در درمان اختلال بیش فعالی کمبود توجه (ADHD) و مواد مخدر به کار میرود. بر قسمت هایی از مغز و سیستم عصبی مرکزی که بیش فعالی و تکانه ها را کنترل میکنند، تأثیر میگذارد. ریتالین یکی از نامهای تجاری داروی معروف به متیل فنیدید است. چنانچه فردی مصرف ریتالین دارد، به مرور به آن اعتیاد پیدا میکند و موقعیت بغرنجی پیش میآید که بیمار و اطرافیانش را مستاصل میسازد. با این حال با بهرهگیری از درمان مناسب احتمال ترک اعتیاد به این داروی محرک وجود دارد و بیماران به کمک متخصصان ترک اعتیاد کلینیک دکتر جوادی یاد میگیرند که محرکها و ولع شدید به مصرف ریتالین را که موجب برگشت به اعتیاد میشود را کنترل کنند. در ادامه مراحل ترک ریتالین را توضیح میدهیم.
عوارض جانبی عمده باید سریعاً به پزشک گزارش شود و می تواند شامل ضربان سریع قلب، درد مفاصل، بثورات، تب، مدفوع سیاه، خون در ادرار، تاری دید، گرفتگی عضلات، برون دهی صوتی، کبودی غیرمعمول یا پوسته پوسته شدن پوست باشد. اینها رایج ترین عوارض جانبی است که توسط افرادی که ریتالین مصرف میکنند گزارش شده است:
شاید بدیهی به نظر برسد، اما شرط مؤثر بودن درمان اعتیاد این است که بیمار ابتدا مصرف مواد را متوقف کند. البته ترک کردن مواد چالش دشواری برای بیمار است، چرا که بیماران پس از قطع مصرف مواد با علائم آزاردهنده ترک و میل شدید به مصرف مواد مواجه میشوند. علائم ترک میتواند چند ساعت پس از قطع دارو شروع شود و تا چند ماه ادامه یابد. علائم ترک ریتالین به شرح زیر است:
البته هیچ یک از علائم فوق کشنده نیست؛ اما از آنجایی که این علائم بسته به وضعیت بیمار و نوع علائم میتواند یک هفته تا یک ماه یا بیشتر استمرار داشته باشد، ترک ریتالین برای بیمار دشوار میشود. سم زدایی ریتالین در کلینیک تخصصی ترک اعتیاد دکتر جوادی به این صورت است که ابتدا متخصصین مقدار مصرف ریتالین را به تدریج کاهش میدهند و از تکنیکها یا داروهای روانپزشکی دیگر برای تسکین علائم ترک ریتالین استفاده میکنند تا احتمال این که بیمار بدون برگشت به اعتیاد بتواند دوران ترک را به پایان برساند، بیشتر شود.
نخستین گام برای ترک هر نوع اعتیادی، از جمله اعتیاد به محرکها و روانگردانها، یافتن یک مرکز درمانی معتبر و پژوهش محور است. بسیاری از افرادی که سعی میکنند اعتیادشان را به تنهایی ترک کنند، معمولاً برای چالشهای دشواری که در دوران ترک اعتیاد رخ میدهد، آماده نیستند. افراد پس از قطع مصرف مواد با مشکلات زیر روبهرو میشوند:
در مرکز تخصصی ترک اعتیاد دکتر جوادی، درمان کارآمدی را بر مبنای پژوهش و شناخت اثرات ریتالین بر مغز ارائه میدهند و به بیماران کمک میکنند تا این چالشها را مدیریت کنند و علیرغم موانعی که بر سر راهشان قرار میگیرد، در مسیر سلامتی حرکت کنند.
مشاوره مؤلفه اصلی درمان ترک اعتیاد به ریتالین است. چون اعتیاد به عنوان یک اختلال ذهنی طبقهبندی میشود، بیمارانی که سعی در ترک ریتالین دارند، اگر از تأثیر ریتالین بر مغز مطلع شوند و واکنش خواستن دارو را با رفتارهای سالمی جایگزین کنند که کارآمدی آنها در جلوگیری از برگشت به اعتیاد نشان داده شده است، بهتر میتوانند بر ولع مصرف و محرکهای مختلف غلبه کنند.
یک نمونه موفق از مشاورههایی که غالباً در درمان اعتیاد به کار برده میشود، رفتاردرمانی شناختی است. رفتار درمانی شناختی CBT در ترک قطعی ریتالین به بیماران کمک میکند که محرکهای سوق دهنده به مصرف مواد را بشناسند و رفتارهای سالمی را برای واکنش نشان دادن به این محرکها یاد بگیرند. روش دیگر، مدیریت اقتضایی است، در این روش مشوقها یا پاداشهایی برای اجتناب از مصرف مواد به بیمار داده میشود. برنامههای درمانی موفق و کارآمد برنامههایی هستند که این مشاورهها و روشهای دیگر را با هم ترکیب میکنند تا با مجهز کردن بیماران به تکنیکهای مختلف از پناه آوردن دوباره آنها به ریتالین جلوگیری کنند.
برخی بیمارانی که مدتهای طولانی ریتالین یا دیگر داروهای محرک را مصرف کردهاند، بعد از اتمام درمان همچنان به کمک نیاز دارند تا دوباره به سمت مواد نروند. در برنامه های روانشناسی ترک اعتیاد کلینیک تخصصی ترک اعتیاد دکتر جوادی، روانشناسان منابع لازم را از طریق حمایتهای انگیزشی و تشویق کننده مستمر در اختیار بیماران قرار میدهند تا آنان مرحله گذار از مرکز درمانی به خانه را به سلامت پشت سر بگذارند.
یکی دیگر از مؤلفههای مهم درمان اعتیاد و وابستگی به ریتالین، نیاز به حمایت اجتماعی است. ارتباطات اجتماعی در بسیاری از موارد عاملی است که موجب شروع مصرف ریتالین شده است. برای مثال دوستی که فرد را تشویق کرده تا برای قبولی در یک امتحان ریتالین مصرف کند یا ادعا کرده است که ریتالین حال بسیار خوبی را ایجاد میکند. به همین نحو ساختارهای اجتماعی حمایتی میتواند به ترک مواد کمک کند؛ از جمله این ساختارها میتوان به روابط خانوادگی قوی و ارتباط با افرادی اشاره کرد که خود در حال ترک ریتالین هستند یا موفق شدهاند اعتیاد به ریتالین را ترک کنند.