اعتیاد به مواد مخدر و تاثیر آن بر دیابت

بدون شک همه ما تا حد زیادی با تاثیرات اعتیاد به مواد مخدر بر سلامت جسمی و روانی افراد آشنایی داریم. بلای خانمان سوزی که به واسطه افزایش روزانه تعداد مصرف کنندگان آن در لیست چهار بحران بسیار مهمی که جهان درحال مواجه با آن‌هاست قرار گرفته شده است. در این مقاله قصد داریم که به صورت خاص بر روی یکی از اثرات سوء اعتیاد به مواد مخدر، یعنی تاثیر اعتیاد به مواد مخدر و تاثیر آن بر دیابت تمرکز کنیم. بهتر است پیش از پرداختن به تاثیر اعتیاد بر روی دیابت، با بیماری دیابت به صورت مختصر آشنایی پیدا کنیم.

همان‌طور که می‌دانیم انسولین یکی از هورمون‌های بسیار مهم بدن انسان به شمار می‌رود که وظیفه تنظیم (کاهش) میزان قند خون را برعهده دارد. در پی ابتلا به عارضه دیابت، در روند ترشح این هورمون در بدن اختلالاتی ایجاد می‌شود. اختلالاتی که منجر می‌شوند انسولین به اندازه کافی در بدن ترشح نشود و یا اینکه مقاومت بدن نسبت به اثرگذاری انسولین جهت کاهش قند خون، افزایش پیدا کند. به عبارت بهتر، در پی ابتلا به دیابت، میزان قند خون بدن به درستی تنظیم نمی‌شود و از این رو از دیابت به عنوان یک “اختلال متابولیکی” نیز یاد می‌شود.

به دیدگاه پزشکان دیابت دارای سه نوع مختلفِ دیابت نوع 1، دیابت نوع 2 و دیابت بارداری است. در دیابت نوع 1 میزان تولید انسولین در بدن کاهش پیدا می‌کند. در دیابت نوع 2 نیز مقاومت بدن نسبت به انسولین به صورت چشمگیری افزایش پیدا می‌کند در نتیجه میزان ترشح آن کاهش چشمگیری می‌یابد. در دیابت بارداری نیز عارضه به صورت کاملا ناگهانی در بانوان باردار بروز پیدا می‌کند.

لازم به ذکر است که دیابت با توجه به تاثیراتی که بر روی سیستم گردش خون، اعصاب، سیستم دفع ادرار(کلیه)، قلب و بینایی انسان دارد می‌تواند در دسته بیماری‌های خطرناک قرار گرفته شود.

حالا که تا حدودی، فیزیولوژی بیماری دیابت را در کنار یکدیگر مرور کردیم بهتر می‌توانیم آنچه را که در ادامه این مقاله درباره اثر اعتیاد بر روی دیابت آورده شده است، را درک کنیم. پس با ما همراه باشید.

عوارض مصرف مواد اعتیادآور برای افراد دیابتی

پیش از پرداختن به بحث عوارض اعتیاد برای افراد دیابتی، بهتر است با “بایدهای” زندگی یک فرد درگیرِ عارضه دیابت آشنا شویم.

• یکی از موضوعات بسیار مهمی که لازم است هر فرد دیابتی “پیوسته” به آن توجه داشته باشد، سنجش میزان قند خون بدن است. آگاهی از میزان قند خون، اطلاعات کلی درباره شرایط بدن در اختیار فرد دیابتی قرار می‌دهد. اطلاعاتی که به فرد اجازه می‌دهند چه مواد غذایی را به رژیم غذایی خود وارد و چه خوراکی‌هایی را از آن حذف کند.
• هر فرد دیابتی همچنین لازم است برای مدیریت این بیماری، مقدار مشخصی از تعدادی دارو را به صورت روزانه مصرف کند.
• ورزش و تحرک داشتن لازم است به بخشی از روتین روزانه افراد دیابتی تبدیل شود.
• افراد دیابتی(به ویژه افراد مبتلا به دیابت نوع1) لازم است برنامه‌ای برای خوردن غذاهای مناسب در وعده‌های غذایی خود داشته باشند. اگر بنابر فراموشی و یا هر علت دیگری، غذای کافی به بدن فرد دیابتی نرسد، بدن به ناچار برای تامین انرژی مورد نیاز خود از چربی‌های ذخیره شده استفاده می‌کند. اتفاق خطرناکی که منجر به ورود اسید سمی به نام کتون به جریان خون می‌شود. در این حالت بدن دچار وضعیتی به نام “کتواسیدوز” می‌شود. وضعیتی با نشانه‌های مختلفی همچون: لرزش بدن، کاهش قابل توجه میزان آب بدن، سرگیجه و یا احساس درد در ناحیه شکم، استفراغ و … که لازم است فرد بلافاصله پس از رویت حتی یکی از آن‌ها جهت بلافاصله به پزشک خود مراجعه کند.

سناریوی بالا برای افراد دیابتی که به استفاده از مواد مخدر اعتیاد دارند به صورت دیگری پیش می‌رود و این دقیقا همان چیزی است که می‌توان از آن تحت عنوان “تاثیر اعتیاد بر قند خون” یاد کرد. از آنجایی که زندگی افراد درگیر با مواد مخدر تنها در دو فاز نشئگی بعد از استفاده مواد و خماری پیش از آن تعریف شده است، فرد نمی‌تواند به درستی “باید”های لازم برای مدیریت عارضه دیابت خود را عملی سازد. فراموش کردن این بایدها و عملی نکردن آن‌ها می‌تواند منجر به افزایش سطح خون شود.

تاثیر تریاک بر دیابت

تاثیرات موقتی و مقطعی تریاک بر روی کاهش قند خون نباید سبب شود که از تریاک به عنوان یک راه حل قطعی برای درمان دیابت یاد کرد. مطالعات علمی بسیاری برای رد و یا قبول گزاره ” تاثیر تریاک بر روی میزان قند خون بدن انسان”  انجام شده است. نتایج این مطالعات گویای آن است که مصرف طولانی مدت تریاک نه تنها وضعیت بیماران دیابتی را بهبود نمی‌بخشد بلکه در مواردی نیز منجر به حاد شدن وضعیت آن‌ها و افزایش سطح خون در بدن می‌شود. بنابراین لازم است که با بی‌توجه به خرافاتی نظیر “برای درمان دیابت خود از تریاک استفاده کنید” تلاش کنید با توسل به علم، تاثیر اعتیاد به مواد مخدر بر قند خون را جدی بگیرید و برای سلامتی خود هم که شده برای ترک تریاک اقدام کنید.

تاثیر ماریجوانا بر دیابت

ماریجوانا یا گل که استفاده از آن بر روی وضعیت افراد دیابتی تاثیرات جدی دارد عموما توسط افراد مبتلا به دیابت نوع 1 استفاده می‌شود. در ادامه به تعدادی از اثرات اعتیاد به مصرف گل بر دیابت، اشاره شده است:

• ماریجوانا یا همان گل به واسطه قدرت بالایی که در افزایش اشتهای افراد دارد می‌تواند به صورت مستقیم بر روی بالا رفتن میزان قند خون آن‌ها اثرگذار باشد.
• حالت سرخوشی که پس از استفاده از این ماده مخدر ایجاد می‌شود، نقش برجسته‌ای در برهم خوردن نظم طبیعی زندگی فرد دارد. اتفاقی که بدون شک، منجر به عدم مصرف داروهای تجویزشده و مواد غذایی در هریک از نوبت‌های معین و ایجاد عارضه “کتواسیدوز” می‌شود.
• اختلال در عملکرد حافظه یکی از عمده‌ترین تاثیرات اعتیاد به مواد مخدر (و به صورت خاص ماریجوانا) بر روی بدن انسان است. این اختلال در عملکرد حافظه، عمدتا خود را به صورت فراموشی و یا عدم توانایی فرد جهت تمرکز کردن نشان می‌دهد. در چنین وضعیتی، به عنوان مثال فرد فراموش می‌کند که تزریق انسولین خود را در تایم مناسب انجام دهد و این مسئله سبب کاهش سطح قند خون در بدن او می‌شود.

دقت داشته باشید که استفاده هم‌زمان از ماریجوانا با مخدرهای دیگری همچون الکل، سوای از تاثیرات گفته شده، می‌تواند تهدیدی برای سلامت قلب و کلیه شما محسوب شود. برای جلوگیری از بروز این خطرات که ممکن است به صورت جدی شما را تهدید کند، ترک ماری جوانا بهترین راه حل است.

تاثیر هروئین بر دیابت

در ادامه بحث تاثیر اعتیاد به مواد مخدر بر قند خون، نوبت به هروئین، رسید. هروئین چگونه می‌تواند وضعیت بدن افراد مبتلا به دیابت را تحت تاثیرات سوء خود قرار دهد؟ پاسخ به این سوال بسیار مهم در ادامه آورده شده است:

• هروئین منجر به ایجاد اختلال در ترشح هورمون‌های مختلف بدن می‌شود و به عبارت بهتر بدن را با اختلالات متابولیکی متعددی مواجه می‌سازد. این مسئله، بدون شک، میزان انسولین ترشح شده توسط بدن و به تبع آن سطح قند خون را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد.
• هروئین از آن دسته مخدرهایی است که سبب می‌شود فرد مدام احساساتی همچون خواب آلودگی را تجربه کند. وضعیتی که فرد استفاده از داروها، خوردن مواد غذایی و نیز تزریق انسولین را فراموش می‌کند و نتیجه آن، بروز مشکلاتی همچون کتواسیدوز است که می‌تواند تهدیدی برای سلامت فرد به شمار رود.
• هروئین قدرت بالایی در آسیب وارد ساختن به بخش‌های مختلف بدن نظیر رگ‌ها و عروق خونی، قلب،مغز و … دارد، به همین علت هم هست که بسیار به ترک هروئین تاکید می شود. از طرفی همان‌طور که در قسمت ابتدایی این مقاله گفته شد دیابت، سیستم گردش خون و سلامت قلب و اعصاب را تحت تاثیرات سوء خود قرار می‌دهد. حالا اگر اثرات دیابت بر سلامت بدن را در کنار تاثیرات هروئین قرار دهیم می‌توانیم به خوبی، تاثیرات هم‌زمان این دو بر سلامت ارگان‌های حیاتی بدن را درک کنیم.

تاثیر سیگار بر دیابت

تاثیرات نامطلوب سیگار بر سلامتی انسان بر هیچ کس پوشیده نیست. در این قسمت از مقاله “تاثیر اعتیاد به مواد مخدر بر روی دیابت” ما قصد داریم به صورت خاص بر روی سیگار متمرکز شویم.

• سیگار به واسطه ایجاد اختلال در گردش خون بدن، می‌تواند عملکرد ارگان‌های حیاتی همچون قلب، مغز و کلیه را دچار مشکل کند. بدون شک، ترکیب اثرات ویران کننده سیگار بر روی سلامت بدن در کنار اثرات دیابت، می‌تواند منجر به حادتر شدن شرایط بیمار شود.

خطرات الکل برای افراد دیابتی

آیا مصرف مشروبات الکلی می‌تواند بر روی وضعیت بیماران دیابتی اثرگذار باشد؟ در ادامه قصد داریم وجوه مختلف پاسخ به این سوال را مورد بررسی خود قرار دهیم.

• عمده مشروبات الکلی در فرمولاسیون خود حاوی مقادیر زیادی کربوهیدرات هستند. این کربوهیدرات‌ها پس از ورود به بدن، می‌توانند به گلوکز تبدیل شوند و به صورت مستقیم منجر به افزایش قند خون بدن شوند.
• الکل می‌تواند منجر به کاهش اثر داروهای تجویزشده برای دیابت شود. علت آن هم وجود تداخل بین این نوشیدنی اعتیادآور و داروهای مورد استفاده توسط بیماران دیابتی است.
• در تعداد خیلی زیادی از افراد، استفاده از الکل می‌تواند منجر به ایجاد احساس گرسنگی شود. نتیجه چنین احساسی، خوردن بیش از حد مواد غذایی و به تبع آن بالاتر رفتن فشار خون است.
• الکل همچنین می‌تواند به برخی از اثرات سوء ناشی از بیماری دیابت (آسیب به قلب، اعصاب و بینایی) شدت بالایی ببخشد.

برای جلوگیری از این عوارض و خطرات ترک الکل در کلینیک های تخصصی راه حل مناسبی است.

تاثیرات اکستازی بر دیابت

• اکستازی نیز همچون دیگر مواد مخدری که اثرات آن‌ها بر روی وضعیت بیماران دیابتی پیش‌تر مورد بررسی قرار گرفت، از طریق ایجاد اخلال در ساعت خواب فرد و همچنین عملکرد حافظه او می‌تواند منجر به مشکلات متعددی برای افراد دیابتی شود.
• اکستازی همچنین می‌تواند تاثیرات نامطلوب ناشی از دیابت ( به صورت خاص کلیه) را دوچندان سازد.

سخن پایانی

در مقاله ” تاثیر اعتیاد به مواد مخدر بر دیابت” تلاش کردیم به بررسی اثرات شناخته‌شده‌ترین ترکیبات اعتیادآور بر قند خون انسان بپردازیم. همچنین به شما پیشنهاد کردیم برای جلوگیری از بروز این خطرات که سلامتی شما را تحت تاثیر قرار می دهد، مراجعه به یک کلینیک تخصصی ترک اعتیاد مانند کلینیک ترک اعتیاد دکتر جوادی را در نظر داشته باشید. ممنون از اینکه تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید.

مدیر سایت

دکتر مسعود جوادی موسس و صاحب امتیاز کلینیک ترک اعتیاد دکتر جوادی، دارای 15 سال سابقه کار تخصصی در حوزه اعتیاد، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.