بحث تأثیر اعتیاد به مواد مخدر بر سلامت دهان و دهان، از جنبهها و وجوه گوناگونی همچون زیبایی (پوسیدهشدن دندانها و همچنین تغییر رنگ آنها) و نیز زمانبر بودن پروسه درمان در معتادان قابلبحث است. تضعیف سیستم گردش خون در بدن انسان، یکی از مهمترین تأثیرات اعتیاد به مواد مخدر بوده که نتیجه آن تحلیلرفتن لثه در فرد معتاد است. تحلیلرفتن لثه که عموماً با تخریب مینای دندان در این افراد همراه است میتواند بالکل شیوه درمان فرد و مدتزمان بهبودی کامل او را تحتتأثیر قرار دهد.
در ادامه این مقاله قصد داریم که با نگاه جزئیتری تأثیرات منفی اعتیاد به انواع مواد مخدر بر زیبایی و سلامت دهان و دندان را موردبررسی خود قرار دهیم پس تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
مصرف مواد مخدر و خشکی دهان
در بین انواع مختلف مواد مخدر، مصرف متآمفتامین که تحت عنوان شیشه نیز شناخته میشود، میتواند ترشح بزاق را تحتتأثیر خود قرار دهد و میزان آن را بهصورت محسوسی کاهش دهد. کاهش ترشح بزاق نیز منجر به خشکشدن دهان و ایجاد مشکلاتی همچون خلل در عملکرد سیستم گوارش، پوسیدگی دندانها، خشکشدن گلو، ترکبرداشتن لبها و همچنین بوی بددهان میشود.
لازم به ذکر است که کاهش ترشح بزاق بهعنوان یک ماده ضدمیکروبی در دهان، منجر به ایجاد پوسیدگی در دندانها میشود. پوسیدگی که بهمرورزمان میتواند منجر به تغیر رنگ دندانها و همچنین شکستهشدن دندانها شود.
تأثیر مواد مخدر بر روی لثهها
همانطور که گفته شد، تحلیلرفتن لثهها بر اثر تضعیف سیستم گردش خون یکی از مهمترین تأثیرات اعتیاد به مواد مخدر بر سلامت دهان و دندان است. مواد مخدر به واسطه آن که قدرت اسیدیته بسیار قوی دارند میتواند در گردش خون اختلال ایجاد کنند و منجر به کاهش خونرسانی به قسمتهای مختلف بدن ازجمله لثه شوند.
اولین نتیجه کاهش خونرسانی به لثه، تحلیلرفتن آن است. بر اثر تحلیلرفتن لثه، بستر صورتیرنگی که ریشه دندانها را دربرگرفته بهمرورزمان از بین میرود. اتفاقی که منجر به نمایانشدن ریشه دندانها میشود و نمای بسیار بدی را ایجاد میکند.

مواد مخدری که بر سلامت دهان و دندان تأثیر میگذارند!
حالا که تا حد زیادی با تأثیر اعتیاد به مواد مخدر بر سلامت دهان و دندان آشنا شدهایم بهتر است در ادامه با تعدادی از مهمترین مواد مخدری که سلامت دهان و دندانها را تحتتأثیر خود قرار میدهند آشنا شویم.
تأثیر الکل بر دهان و دندان
مشروبات الکلی به واسطه قدرت اسیدی بسیار بالایی که دارند میتواند باعث خشکی دهان و یا به عبارت بهتر کاهش ترشح بزاق شوند. همانطور که در قسمتهای پیشین مقاله نیز به آن اشاره شد، کاهش ترشح بزاق نیز منجر بروز مشکلاتی همچون بروز پوسیدگی و عفونت در دندان میگردد.
📌 در همین زمینه بخوانید: روش های ترک الکل
تاثیر هروئین بر دهان و دندان
مصرف هروئین میتواند میزان تمایل فرد برای خوردن غذاهای شیرین را به صورت چشمگیری افزایش دهد. اتفاقی که اگر با رعایت کامل مسائل بهداشتی از سوی فرد همراه نباشد میتواند منجر به ایجاد مشکلاتی همچون بروز عفونت در دهان و دندان شود. مصرف هروئین همچنین میتواند باعث دندان قروچه در فرد شود.لازم به ذکر است که هروئین نیز همچون سایر مواد اعتیادآور (شیشه، الکل و …) میتواند در بروز خشکی دهان نیز داشته باشد.
تاثیر شیشه بر دهان و دندان
ترکیبات و ناخالصیهای موجود در این ماده مخدر پس از ورود به دهان فرد میتوانند منجر به ایجاد مشکلاتی همچون سوختگی دهان شوند. نحوه استفاده خاص از این ماده مخدر (حرارت دادن آن) نیز میتواند باعث تحریک شدن قسمتهای مختلف داخل دهان شود. در ادامه به تعدادی از تاثیرات شیشه بر سلامت دهان و دندان به صورت موردی اشاره شده است:
- ایجاد پوسیدگی در دندانها
- کاهش ترشح بزاق و خشک شدن دهان
- آسیب به لثهها و خونریزی خودبهخودی و بی دلیل آنها
📌 در همین زمینه بخوانید: روش های ترک شیشه
تاثیر سیگار و تنباکو بر دهان و دندان
بهتر است تاثیر سیگار و تنباکو بر سلامت دهان و دندان را به دو صورت مجزای تاثیر بر لثه و تاثیر بر دندان، مورد بررسی خود قرار دهیم.
تاثیر سیگار و تنباکو بر سلامت لثه
- حساس شدن لثهها
- قرمز شدن لثهها
- تحلیل رفتن لثه
- احساس درد در لثه به ویژه به هنگام جویدن مواد غذایی و خوراکیها
- خونریزیهای بیدلیل و خودبهخودی لثه به ویژه به هنگام مسواک زدن و استفاده از نخ دندان
شاید برایتان جالب باشد اگر بدانید که احتمال بروز بیماریهای مرتبط با لثه در افراد سیگاری در مقایسه با افراد غیرسیگاری، چیزی حدود ۶۴.۲ درصد بیشتر است.
تاثیر سیگار و تنباکو بر سلامت دهان
- بدبو شدن دهان
- خشک شدن دهان
- ایجاد پوسیدگی در دندانها
- تخریب لثه و نمایان شدن ریشه دندان
- تغییر رنگ دندانها (زرد و یا قهوهای شدن آنها)
- سخت شدن پلاک دندان بر اثر تولید بیش از حد جرم (کالکولوس) روی سطوح دندانی
اگر هنوز هم تاثیر اعتیاد به استفاده از سیگار بر سلامت دهان و دندان، برایتان احساس ناخوشایندی ایجاد نمیکند به شما توصیه میکنیم نتیجه یکی از مطالعات بالینی که در ادامه آورده شده است را با دقت مطالعه کنید:
” در یک دوره ۱۰ ساله اعتیاد به مصرف سیگار، هر مرد و زن سیگاری به صورت متوسط ۹.۲ و ۱.۵ عدد دندان خود را از دست میدهد.” یک بار دیگر نتیجه این مطالعه بالینی را با صدای بلند با خودتان تکرار کنید، شاید وقت آن رسیده است که برای ترک سیگار، اقدامات جدی لازم را انجام دهید.
📌 در همین زمینه بخوانید: ترک سیگار
تأثیر ماریجوانا بر دهان و دندان
ماریجوانا که تحت عناوین دیگری همچون گل، وید و یا شاهدانه نیز شناخته میشود، نرخ ابتلا به بیماریهای خطرناکی همچون سرطان دهان را بهصورت چشمگیری افزایش میدهد. شایانذکر است که استفاده از این ماده مخدر همچنین میتواند منجر به خشکشدن دهان شود. بروز بیماریهای لثه نیز از دیگر تأثیرات استفاده از ماریجوانا بر سلامت دهان و دندان است.
📌 در همین زمینه بخوانید: ترک ماریجوانا
تأثیر کوکائین بر دهان و دندان
کوکائین یا کوک به واسطه شیوه استفاده خاصی که دارد، میتواند اثرات جبراننشدنی را بر سلامت دهان و دندان افراد داشته باشد.
- برای استفاده از این ماده، عدهای مقداری از آن را با فشار بر روی لثههای خود میمالند. بر اثر مالیده شدن کوک بر لثه، خود لثه و بخشی از استخوانی که در زیر آن قرار دارد زخم میشود؛ بنابراین، اولین نتیجه استفاده از چنین ماده مخدری، زخم شدن لثه و نواحی اطراف آن است.
- کوکائین پس از واردشدن به فضای داخل دهان، درون مایع بزاق حل میشود و یک محول باقدرت اسیدی بسیار بالا را تشکیل میدهد. این محلول اسیدی میتواند، مینای دندانها را مورد حمله خود قرار دهد و بهمرورزمان منجر به فرسایش و ازبینرفتن آن شود. فرسودهشدن مینای دندان نیز، سد مقاومتی در برابر ورود باکتریها را از بین میبرد و نتیجه چنین چیزی، تخریب کامل تاج دندان است.
- لازم به ذکر است که مصرف کوکائین همچون دیگر مخدرهای موجود در بازار، منجر به خشکی دهان و پوسیدگی دندانها و شکستهشدن آنها میشود.
- استفاده از این ماده مخدر خطرناک همچنین میتواند بستر مناسبی را برای ایجاد عفونتهای دندانی ایجاد کند.
- دندانقروچه نیز ازجمله دیگر اثرات استفاده مدام از کوک یا کوکائین بر سلامت دهان و دندان است.
📌 در همین زمینه بخوانید: مرکز ترک کوکائین

برای حفظ سلامت دهان و دندان نکات زیر را رعایت کنید
پیش از پرداختن به نکات بهداشتی مراقبت از دهان و دندان بهتر است یکبار دیگر تکتک بخشهای این مقاله تحت عنوان ” تأثیر اعتیاد به مواد مخدر بر سلامت دهان و دندان” را مجدداً موردمطالعه خود قرار دهیم. مطالبی که مرور هریک از آنها شاید بتواند به ایجاد انگیزهای برای ترک جدی و فوری استفاده از هرگونه ماده مخدری منجر شود. انگیزهای که میتواند دلیل محکمی برای داشتن زندگی بهتر و سالمتری در افراد تبدیل شود.
در ادامه قصد داریم به بیان نکاتی بپردازیم که به همه ما برای حفظ سلامتی دهان و دندان کمک میکنند پس کماکان تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
- مسواکزدن:
اگر علیرغم توصیههای فراوان، هنوز هم مسواکزدن را در روتین روزانه خود نگنجاندهاید به شما توصیه میکنیم بخشی از فواید مسواکزدن که در ادامه بهصورت فهرستوار آورده شده است، را مطالعه کنید:
🔸ازبینبردن مواد خوراکی و همچنین باکتریهای مضر چسبیده شده به دندان
🔸جلوگیری از بروز پوسیدگی دندان و بهتبع آن دنداندرد
🔸جلوگیری از بروز عفونت در لثه و نیز دندانها
🔸جلوگیری از ایجاد التهاب در لثه
🔸جلوگیری از تورم لثه
🔸و… - استفاده از نخ دندان، راهی برای خداحافظی همیشگی با پوسیدگی دندان
استفاده از نخ دندان را جدی بگیرید. لازم است که بعد از هر بار مصرف غذایی، با استفاده از نخ دندان، به جان مواد تجمع کرده مابین دندانهایتان بیافتید و آنها را از گوشهوکنار دندانهایتان خارج کنید. تجمع مواد غذایی لابهلای دندانها یکی از دلایل اصلی پوسیدگی آنهاست. - اصلاح رژیم غذایی
استفاده از نوشابه و دیگر نوشیدنیهای گازدار را به حداقل مقدار ممکن برسانید. همچنین تلاش کنید که میزان مصرف خوراکیهای شیرین را کاهش دهید. درنظرگیری این موارد در رژیم غذایی تا حد بسیار زیادی به شما در جلوگیری از بروز عفونت دندانی کمک میکند. - استفاده از ترکیبات فلوراید دار را از یاد نبرید
استفاده از دهانشویه را به لایفاستایل خود اضافه کنید. دهانشویه در فرمولاسیون خود دارای فلوراید است. فلوراید مادهای مهم برای افزایش استحکام دندانهاست که در جلوگیری از بروز عفونت دندانی نیز نقش بسیار چشمگیری دارد. برای دریافت این ماده ضروری همچنین میتوانید از قرصهای حاوی آن استفاده کنید. - استفاده از آدامسهای بدون قند
شما میتوانید برای افزایش بیشتر ترشح بزاق در دهان از آدامسهای بدون قند استفاده کنید. - تلاش برای خداحافظی همیشگی با کلیه مواد مخدر
استفاده از هرگونه ماده مخدر از قبیل سیگار، تنباکو، الکل، کوکائین، شیشه و… را به حداقل مقدار ممکن برسانید. همچنین تلاش کنید که تاحدامکان تصمیم جدی برای ترک همیشگی آنها بگیرید و اقدامات لازم برای پیادهسازی تصمیم خود را انجام دهید. - چک آپ سالیانه را جدی بگیرید
مراجعه به پزشک و انجام چک آپهای سالیانه را همیشه به یاد داشته باشید. البته بهتر است که هر شش ماه یکبار جهت چک آپ دندانهای خود به دندانپزشک مراجعه کنید.
اگر خود یا یکی از اطرافیانتان در دام اعتیاد گرفتار شدهاید، حتماً به مراکز درمان اعتیادی مراجعه کنید که تخصص دارند بااینحال اگر از متخصصین ماهر و باتجربه کلینیک شبانهروزی ترک اعتیاد دکتر جوادی کمک بگیرید، میتوانید بر این مشکل نیز غلبه کنید و زندگی پرباری را بدون وابستگی به مواد مخدر در پیش بگیرید.

جمعبندی نهایی: اعتیاد و سلامت دهان و دندان
اعتیاد تنها یک معضل روانی یا جسمی نیست؛ بلکه تهدیدی جدی برای زیبایی، سلامت و عملکرد حیاتی دهان و دندان نیز بهحساب میآید. از تخریب مینای دندان و خشکی دهان گرفته تا تحلیل لثه، پوسیدگی، تغییر رنگ دندانها، بوی بددهان و حتی ازدستدادن کامل دندانها؛ مصرف مواد مخدر پیامدهایی جدی و اغلب برگشتناپذیر دارد.
هر نوع ماده مخدر – از شیشه، کوکائین و الکل گرفته تا سیگار و ماریجوانا – مسیر مشخصی از آسیب را در دهان فرد ایجاد میکند. این آسیبها درمانپذیرند، اما تنها درصورتیکه اعتیاد متوقف شده و فرد به طور پیوسته تحت درمانهای تخصصی دندانپزشکی و مراقبتهای بهداشتی قرار گیرد.
ترک اعتیاد، نهتنها نجات جسم و روان است، بلکه گامی مؤثر برای حفظ ظاهر، لبخند و کیفیت زندگی نیز محسوب میشود. بهترین راه، شروع درمان در مرکز تخصصی ترک اعتیاد و سپس دنبالکردن مراقبتهای دندانپزشکی منظم و حرفهای است.
📌منبع : americanaddictioncenters.org
سؤالات متداول
- آیا مواد مخدر باعث پوسیدگی سریعتر دندانها میشوند؟
بله. اغلب مواد مخدر با کاهش ترشح بزاق، تغییر pH دهان و افزایش مصرف قند منجر به پوسیدگی شدید و سریع دندانها میشوند. - چرا لثه افراد معتاد تحلیل میرود؟
به دلیل تضعیف سیستم گردش خون و قدرت اسیدی بالای مواد مخدر، لثه دچار کاهش خونرسانی شده و بهتدریج تحلیل میرود و باعث نمایانشدن ریشه دندان میشود. - کدام مواد مخدر بیشترین آسیب را به دهان وارد میکنند؟
شیشه، کوکائین، سیگار، تنباکو و الکل بیشترین تخریب را از طریق خشکی دهان، عفونت، تخریب لثه و پوسیدگی دندانها ایجاد میکنند. - آیا دندانقروچه هم از اثرات اعتیاد است؟
بله، مصرف موادی مانند هروئین، کوکائین و شیشه اغلب منجر به افزایش اضطراب و دندانقروچه شبانه میشود که باعث ترکخوردن یا ساییدگی دندانها میشود.
۱۴۰۴/۰۷/۰۸
