سرفصل مطالب:
ماری جوانا یا علف انواع مختلفی دارد. ماریجوانا به دانه، ساقه، برگ یا گل خشک شده گیاه شاهدانه گفته میشود. ماری جوانا بر اساس روش آمادهسازی گیاه برای مصرف و نوع گیاه شاهدانه به کار برده شده به انواع مختلفی تقسیمبندی میشود.
ماری جوانا دارای دو نوع اصلی است که تفاوت آنها به نوع شاهدانه مورد استفاده برای استخراج ماریجوانا مربوط میشود. هر چند در گذشته علف از این دو نژاد تهیه میشد، اما اکنون صدها نژاد پیوندی از گیاه شاهدانه کشت میشود که ترکیبی از هر دو نوع در آنها وجود دارد. قبلا در مقاله ماری جوانا چیست مطلب کاملی نوشتیم که پیشنهاد میدیم مطالعه کنید در مقاله زیر به انواع ماری جوانا پرداختیم.
گیاه شاهدانه حاوی مقادیر فراوانی از نوعی ترکیب شیمیایی به نام کانابینوئید است. کانابینوئیدها ترکیباتی طبیعی هستند که عامل ایجاد بسیاری از اثرات مثبت و منفی مصرف شاهدانه به شمار میآیند. پژوهشگران هنوز متوجه اثرات تمام کانابینوئیدها نشدهاند، با این حال دو نوع کانابینوئید اصلی، موسوم به تتراهیدروکانابینول (THC) و کانابیدیول (CBD)، و چند ترکیب دیگر که کمتر رایج است، شناسایی شده است. در ادامه بیشتر با انواع کانابینوئید آشنا میشوید:
تتراهیدروکانابینول یا THC ماده فعال اصلی موجود در ماری جوانا است. THC خاصیت روانگردانی دارد، به این معنا که مصرف آن موجب تغییر خلق و خو، هوشیاری، آگاهی و عملکردهای شناختی میشود.
THC ترکیب روانگردان اصلی موجود در گیاه شاهدانه و عامل ایجاد احساس “نشئگی” یا حالت سرخوشی ناشی از مصرف شاهدانه است. تلاشهای پرورشدهندگان شاهدانه به منظور تولید گیاهی پیوندی با غلظت بالاتر THC، موجب افزایش میزان THC در شاهدانه شده است.
کانابیدیول یا CBD نیز یکی از مواد اصلی تشکیل دهنده گیاه شاهدانه و دارای خاصیت آرامبخشی است، اما بر خلاف THC روانگردان نیست. دانشمندان تصور میکنند که CBD درد را تسکین میدهد. همانطور که گفته شد CBD ترکیب روانگردان نیست و احساس سرخوشی ایجاد نمیکند. مصرف کانابیدیول موجب کاهش درد، از بین بردن حالت تهوع، پیشگیری از تشنج و تسکین میگرن میشود.
کانابینول برای کاهش علائم و عوارض جانبی عارضههای عصبی مانند صرع، تشنج و انقباض یا سفتی غیرقابل کنترل عضلات به کار برده میشود.
اسید تتراهیدروکانابینول مشابه تتراهیدروکانابینول است، با این تفاوت که خاصیت روانگردانی ندارد. از مزایای بالقوه THCA میتوان به کاهش التهاب ناشی از آرتریت و بیماریهای خودایمنی اشاره کرد. همچنین مصرف THCA علائم عارضههای عصبی مانند پارکینسون و ALS را کاهش میدهد.
دانشمندان بر این باورند که کانابیگرول اضطراب و علائم اختلال وسواس فکری ـ عملی، اختلال استرس پس از سانحه و افسردگی را کاهش میدهد.
نسبت THC به CBD در قویترین نوع ماری جوانا در بالاترین حد است، به عبارت دیگر ماری جوانای قوی حاوی غلظت بالایی از THC و غلظت کمتری از CBD است. هر چه غلظت این دو به هم نزدیکتر شود یا به عبارت دیگر نسبت THC به CBD به یک میل کند، توانایی CBD برای خنثی کردن اثرات THC بیشتر میشود. بنابراین میزان هر دو ترکیب فوق در نژادهای ماری جوانا اثر مصرف آن را مشخص میکند.
شماره تماس: ۰۲۱۷۹۴۴۱
دو نوع اصلی ماری جوانا از دو گونه متفاوت از گیاه شاهدانه به نامهای ایندیکا و ساتیوا استخراج میشود. انواع مختلف ماری جوانا از نظر گیاه شاهدانهای که ماده از آن استخراج شده است، در اثرات و نوع نشئگی حاصل از مصرف با هم تفاوت دارند که در صورت مصرف و وابستگی باید حتما اقدام به ترک گل شود.
به تازگی نژاد سومی از گیاه شاهدانه به نام رودرالیس برای تولید ماری جوانا به کار برده شده است. غلظت THC در رودرالیس کمتر است و از این نوع شاهدانه عمدتاً برای اهداف دارویی و درمانی استفاده میشود. از این گذشته نژادهای پیوندی نیز تولید شده است که ترکیبی از دو گونه اصلی ایندیکا و ساتیوا در آنها وجود دارد.
مصرفکنندگان ماری جوانا معمولاً نوع ماری جوانای مصرفی را بر اساس اثر مطلوبی که میخواهند تجربه کنند، انتخاب میکنند. علاوه بر این که اثرات مصرف انواع ماری جوانا با هم متفاوت است، اثر مصرف یک نوع ماری جوانا نیز ممکن است در دو مصرف کننده مختلف با هم تفاوت داشته باشد. شیوه مصرف، برای مثال کشیدن یا خوردن، نیز بر عوارض مصرف ماری جوانا اثر میگذارد.
هر چند تجربه مصرف ماری جوانا در افراد مختلف متفاوت است، اما اثرات و عوارض کلی برای مصرف هر نژاد شناسایی شده است که در ادامه آنها را توضیح میدهیم.
همچنین بخوانید: علائم اعتیاد به گل در جوانان به چه شکل بروز پیدا می کند؟
شاهدانه ایندیکا نخستین بار در ناحیه هندوکش در نزدیکی افغانستان کشت شد. چون ایندیکا در شرایط اقلیمی سرد و کوهستانی کشت میشود، معمولاً کوتاهتر است و ظاهر بوته مانندی دارد. برگهای ایندیکا تیرهتر، ضخیمتر و گردتر از ساتیوا است. جوانههای ایندیکا به صورت دستهای رشد میکند.
چون در ایندیکا غلظت بالایی از THC و غلظت پایینی از CBD وجود دارد، ایندیکا نوعی قوی از ماری جوانا محسوب میشود. ایندیکا قدرت خواب آوری و آرامبخشی بسیار بالایی دارد و برخی افراد پس از مصرف ایندیکا به شدت کرخت و بیحال میشوند و توان از جا بلند شدن ندارند. به همین دلیل ایندیکا معمولاً شبها قبل از خواب مصرف میشود. همچنین ایندیکا حالت نشئگی جسمی شدیدتری را به دلیل داشتن اثر آرامبخشی تولید میکند.
ایندیکا به دلیل خوابآور بودن غالباً توسط افراد دچار بیخوابی مصرف میشود. نتایج یک مطالعه جدید حکایت از آن دارد که مصرف ایندیکا نسبت به ساتیوا، بیشتر موجب بهبود بیخوابی و تسکین درد میشود. موثرتر بودن ایندیکا از این نظر میتواند ناشی از بالاتر بودن غلظت THC در این نژاد از شاهدانه باشد.
ساتیوا در شرایط اقلیمی گرمتری مانند مکزیک و افریقای جنوبی کشت میشود و معمولاً بسیار بلند با برگهای نازک و کشیده است. ساتیوا در شرایط نوری خاصی گل میدهد و بیشتر از ۱۱ ساعت در روز باید در تاریکی باشد.
غلظت THC در ساتیوا کمتر از ایندیکا است، اما غلظت CBD در ساتیوا بیشتر است و به همین دلیل نسبت این دو ماده شیمیایی در ساتیوا به یک نزدیکتر است. نژادهای ساتیوا اثر انرژیزایی دارند و به همین دلیل غالباً صبح یا بعدازظهر مصرف میشوند. برخی افراد مدعی هستند که ساتیوا قدرت تمرکز و خلاقیت آنها را افزایش میدهد. ساتیوا برخلاف ایندیکا که نشئگی جسمی ایجاد میکند، بیشتر موجب نشئگی ذهنی یا شناختی میشود.
ساتیوا به دلیل داشتن اثر انرژیزایی و بهبود روحیه معمولاً توسط افراد دچار افسردگی یا خستگی مزمن مصرف میشود. همچنین ساتیوا برای تسکین بعضی از علائم اختلال نقص توجه، بیشفعالی (ADHD) و دیگر اختلالات خلقی تجویز میشود.
نژادهای پیوندی از طریق رویش دانههای دو نژاد رایج شاهدانه پرورش داده میشوند. به این ترتیب گیاه پیوندی به دست آمده خواص هر دو نژاد را دارد. اکثر نژادهای رایج امروزی پیوندی هستند و ایندیکا یا ساتیوای خالص نیستند.
شاهدانه پیوندی بر اساس گونه غالب توصیف میشود؛ برای مثال نژادی که ساتیوا در آن غالب است، خاصیت انرژیزایی دارد و باعث نشئگی روانی میشود.
رودرالیس گونه دیگری از شاهدانه است که نخستین بار در جنوب روسیه کشف شد. رودرالیس کوتاهتر از دو گونه دیگر ماری جوانا است و ساقههای نازک و فیبری با برگهای بزرگ دارد. به علاوه رودرالیس گیاهی خودرو است، یعنی این که جوانه زدن رودرالیس بیش از آن که به شرایط نوری بستگی داشته باشد، به سن گیاه بستگی دارد.
غلظت THC در رودرالیس نسبت به دو نژاد دیگر ماری جوانا بسیار کمتر است، به همین دلیل مصرف تفریحی رودرالیس شایع نیست و این نژاد بیشتر در ماری جوانای دارویی به کار برده میشود.
ایندیکا و ساتیوا متداولترین گونههای گیاه شاهدانه هستند. فرق فراوانی بین نژادهایی از شاهدانه که در آنها ایندیکا و ساتیوا غالب است، وجود دارد.
اثرات جسمی و روانی نژادهای ایندیکا کاملاً با اثرات ساتیوا متفاوت است.
نژاد ایندیکا معمولاً باعث احساس آرامش جسمی عمیق میشود؛ حال آن که مصرف نژادهای ساتیوا موجب میشود که فرد انرژی بیشتری را در خود احساس کند.
اکثر گونههای مختلف ایندیکا در آسیای مرکزی و شبهقاره هندوستان (افغانستان، پاکستان، شمال هند، تبت، نپال و …) کشت میشود. حال آن که گونههای مختلف ساتیوا در مناطق استوایی، مانند تایلند، جنوب هندوستان، جامائیکا، مکزیک و … یافت میشود.
تفاوتهای ظاهری و فیزیکی بین ساتیوا و ایندیکا می تواند در تشخیص آن به ما کمک کند. برخی از این تفاوتها عبارتند از:
در همین زمینه بخوانید: تاثیر مواد مخدر و اعتیادآور روی عملکرد مغز
هر چند از مزایای بالقوه شاه دانه در پزشکی استفاده شده است، اما مصرف این گیاه میتواند عوارض ناخواستهای را نیز به دنبال داشته باشد. عوارض مصرف ماری جوانا عبارت است از:
اکثر عوارض فوق، پیامد مصرف THC است و مصرف CBD یا کانابینوئیدهای دیگر موجب بروز این عوارض نمیشود. در هر حال مصرف تمام مشتقات شاهدانه میتواند عوارض جانبی ناخوشایندی را به دنبال داشته باشد.
روش مصرف میتواند خطر بروز عوارض جانبی را افزایش دهد. برای مثال کشیدن یا استنشاق شاهدانه، ریهها و مجاری تنفسی را تحریک میکند و در نتیجه مصرفکننده به سرفه میافتد و دچار مشکلات تنفسی میشود.
احتمال بروز مشکلات تنفسی در اثر مصرف گونههای خوراکی شاهدانه مانند آدامس یا شیرینی کمتر است. عوارض مصرف شاهدانه خوراکی با سرعت کمتری بروز مییابد و معمولاً چندان شدید نیست.
در صورت نیاز به رهایی از اثرات مخرب مصرف انواع ماری جوانا میتوانید با مشاورین کلینیک دکتر جوادی تماس بگیرید و از مشاوره تخصصی بهرهمند شوید.
دکتر مسعود جوادی موسس و صاحب امتیاز کلینیک ترک اعتیاد دکتر جوادی، دارای 15 سال سابقه کار تخصصی در حوزه اعتیاد، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.
3 (2) وابستگی به دارو های ضد افسردگی یکی از مشکلاتی اس ...
بیشتر بدانید3.1 (10) ماری جوانا و گل چیست؟ ماری جوانا که با نامها ...
بیشتر بدانید