یکی از بزرگترین موانعی که بسیاری از افراد معتاد به شیشه در طول اعتیاد و در مراحل اولیه بهبودی با آن روبرو می شوند، ابتلا به افسردگی است. براساس تحقیقات انجام شده، ابتلا به افسردگی و اعتیاد به مواد مخدر در بیشتر موارد با یکدیگر همپوشانی دارند و به صورت دو مشکل در هم تنیده سلامت جسمی و روانی فرد را تحت تاثیر قرار می دهند. در واقع، درک جدید محققان از رابطه پیچیده بین افسردگی و اعتیاد باعث پیشرفت برنامه‌های درمانی ترکیبی برای درمان هر دو اختلال به طور همزمان است.

با توجه به اهمیت این موضوع، در این مقاله به بررسی روش های درمان افسردگی بعد از ترک شیشه می پردازیم:

علل افسردگی پس از ترک شیشه

ماهیت افسردگی پس از ترک شیشه، با سایر انواع افسردگی متفاوت است و به همین دلیل به درمان های متفاوتی نیاز دارد. براساس تحقیقات انجام شده،  استفاده طولانی مدت از شیشه سبب ایجاد تغییر در ترکیبات  شیمیایی مغز و افزایش ترشح انتقال دهنده عصبی دوپامین و نوراپی‌نفرین می شود. در این شرایط مسیر نورون هایی که در مراکز لذت مغز فعالیت دارند، دچار تغییر شده و در نتیجه فرد بدون مصرف شیشه، توانایی تجربه لذت و شادمانی را از دست می دهد. به همین دلیل، بسیاری از افرادی که در ابتدای مسیر ترک شیشه قرار دارند به احتمال زیاد از علائم افسردگی رنج می برند.

خوشبختانه، براساس مطالعات تصویربرداری از مغز مشخص شده است که مغز پس از ترک شیشه، توانایی رشد و ترمیم گیرنده های آسیب دیده دوپامین را دارد. با این که فرآیند ترمیم مغز تا حدودی کند است و گاهی تا دو سال به طول می انجامد، اما در مقابل اثرات مطلوب ترک قابل چشم پوشی است.

روش های درمان افسردگی پس از ترک شیشه

همانگونه که بیان شد ابتلا به افسردگی پس از ترک شیشه باعث می شود که بسیاری از بیماران در مراحل اولیه ترک تمایل خود را نسبت به ترک شیشه از دست بدهند.اما تحقیقات اخیر نشان داده است که استفاده از برخی تکنیک های درمانی نقش موثری در بهبود روند بهبودی و کاهش افسردگی پس از ترک شیشه دارد که عبارتند از:

مدیتیشن ذهن آگاهی

امروزه، مدیتیشن یا ذهن آگاهی به صورت فزاینده ای در برنامه های سلامت روان و درمان اعتیاد مورد استقبال قرار گرفته است. تحقیقات متخصصان نشان داده است که مدیتیشن نقش موثری در تسهیل بازسازی ماده خاکستری مغز تا بهبود نتایج درمان اختلال شخصیت مرزی دارد. در واقع، مدیتیشن با بهبود تمرکز حواس، کاهش عواطف منفی و درمان اختلالات روانپزشکی سبب کاهش علائم مصرف شیشه می شود.

از آنجایی که کاربرد ذهن آگاهی برای کمک به افراد غیر معتاد برای مقابله با افسردگی و اضطراب به اثبات رسیده است، بنابراین پتانسیل استفاده از این رویکرد درمانی برای افراد معتاد به شیشه مورد توجه قرار گرفته است.

در این شرایط، افراد معتاد به شیشه قادر هستند که به جای تسلیم شدن در برابر ناراحتی های عاطفی غیرقابل تحمل در طی ترک شیشه، از طریق مدیتیشن مهارت‌های مقابله و اعتماد به نفس لازم برای ترک شیشه را پیدا کنند.

دارو درمانی

در حال حاضر هیچ داروی معینی برای ترک شیشه، ترک تریاک و مواد مخدر مختلف دیگر یا پیشگیری از عود اعتیاد به مواد شیشه وجود ندارد. از سویی دیگر بیشتر داروهای ضد افسردگی، نه تنها برای درمان وابستگی به شیشه ناکارآمد هستند، بلکه سبب ایجاد عوارض جانبی خطرناکی می شوند  و هیچ تاثیری بر افسردگی ثانویه در طول ترک شیشه ندارند.

با این حال، تحقیقات متخصصان نشان داده است که داروی – ولبوترین Wellbutrin، به عنوان یک داروی ضد افسردگی و مهارکننده بازجذب نوراپی نفرین-دوپامین، ممکن است در کاهش تمایل به شیشه و  ایجاد تعادل شیمیایی در مغز موثر باشد. برخی از پزشکان همچنین در حال بررسی پتانسیل قوی داروهای آدرال و ریتالین برای کاهش تمایل به شیشه و افسردگی دارند.

ورزش

ورزش کردن یکی از ساده ترین و در عین حال موثرترین اقداماتی است که می توان در جهت ارتقای سلامت جسمی و روانی پس از ترک شیشه انجام داد. تحقیقات متخصصان بر بیمارانی که در یک مرکز ترک اعتیاد شیشه اقامت داشتند نشان داد که انجام ورزش های قدرتی به میزان سه بار در هفته  و هر بار به مدت 60 دقیقه، باعث کاهش قابل توجه علائم افسردگی پس از گذشت 8 هفته می شود.

ورزش کردن در سطح متوسط، تاثیر مطلوبی در بهبودی اولیه و درمان علائم افسردگی پس از ترک شیشه دارد. علاوه بر این، به نظر می رسد که ورزش کردن در کنار سایر روش های درمانی نقش چشمگیری در بهبود بیماری های جسمی و روانی دارد.

اگرچه دلایل دقیق این امر مشخص نیست، اما ورزش باعث افزایش ترشح سروتونین و دوپامین در مغز شده و به صورت همزمان نوروژنز یا نورون زایی را بهبود می بخشد. مجموعه عوامل فوق، نقش مهمی در تسهیل بهبودی بیماران از افسردگی مرتبط با ترک شیشه دارد.

روان درمانی

محور اصلی برنامه های درمانی مراکز درمان اعتیاد به شیشه، روان درمانی متمرکز بر رفتار درمانی است. علت این امر این است که روان‌درمانی، به‌ویژه درمان شناختی رفتاری (CBT)، کاربرد زیادی در کاهش تمایل به مصرف شیشه، عدم بازگشت به اعتیاد، کاهش فراوانی و شدت علائم افسردگی دارد.

افراد معتاد به شیشه در طی رفتار درمانی، الگوهای رفتاری سالم را جایگزین الگوهای رفتاری نادرست گذشته می کنند. بیمارانی که تحت روان درمانی شناختی رفتاری قرار می گیرند، با کمک مشاور توانایی روبرویی با علل ریشه ای اعتیاد را بدست آورده و با یادگیری تکنیک های مقابله ای قادر به پیشگیری از  عود اعتیاد هستند. نهایتاً بیماران به مرحله ای خواهند رسید که مجدداً لذت طبیعی ناشی از واکنش های طبیعی به محرک های زیستی را بدست می آورند.

ترک شیشه در مرکز ترک اعتیاد دکتر جوادی

ترک شیشه امری دشوار و پیچیده است و به بسیاری از بیماران بدون دریافت کمک های حرفه ای قادر به عبور این مسیر ترک شیشه نخواهند بود. مرکز ترک اعتیاد دکتر جوادی، به عنوان یکی از معتبرترین مراکز درمان اعتیاد در کشور از سوابق و تجارب ارزشمندی در این حوزه برخوردار است.

همکاران ما در مرکز ترک اعتیاد دکتر جوادی، خود را متعهد به درمان بیماران با بالاترین استانداردها می دانند و تمام تلاش خود را برای بهبودی بیماران به کار می گیرند. بیماران در مرکز ترک اعتیاد دکتر جوادی از امکانات و پشتیبانی لازم برای عبور از مشکلات ترک شیشه و  بهبودی پایدار برخوردار می شوند.برای در آغوش کشیدن آینده ای روشن تر، از همین امروز در مسیر ترک اعتیاد قدم بردارید و با همکاران ما در مرکز ترک اعتیاد دکتر جوادی تماس حاصل فرمایید.

1403/04/10