همه شرکت کنندگان کنکور می خواهند با روش هایی سریع و کارآمد، نتیجه ای منحصر به فرد و بهینه بگیرند. به همین دلیل است که در یکی از حیاتی ترین موقعیت زندگی خود، دلشان می خواهد علاوه بر کنترل اضطراب، سرعت بالا و تمرکز داشته باشند. در این مرحله ممکن است گاهی اضطراب ناشی از امتحان از کنترل فرد خارج شود. به همین دلیل افراد به روش هایی غیر معمول مانند مصرف انواع داروها و محرک‌ها رو می آورند. یکی از شایع ترین داروهایی که در این دوران مصرف می شود و نقل قول های زیادی از آن وجود دارد، ریتالین است. اما آیا برای بالابردن تمرکز استفاده از ریتالین برای کنکور بهترین راه است؟ با ما در این مقاله از کلینیک روانپزشکی ترک اعتیاد دکتر جوادی همراه باشید تا همه چیزهایی که باید از این قرص بدانید را به شما بگوییم.
داروهای مغز و اعصاب چه تاثیری بر سلامت افراد کنکوری دارند؟
داروهای مغز و اعصاب ممکن است در مواقع خاص و با تجویز پزشکان مورد نیاز باشند، اما باید توجه داشت که مصرف آنها بدون تجویز یا نیاز پزشکی ممکن است مخاطرات جدی داشته باشد و تأثیرات آنها بستگی به نوع دارو، دوز و وضعیت فرد دارد. در مورد افراد کنکوری، باید به دقت از داروهای مغز و اعصاب استفاده شود و تصمیم به مصرف آنها توسط یک پزشک متخصص گرفته شود. در زیر تأثیرات عمده برخی از داروهای مغز و اعصاب بر سلامت افراد کنکوری را بررسی می‌کنیم:
شاید اینطور به نظر بیاید که استفاده از این داروها کمک بزرگی به گذران مرحله سخت کنکور است؛ با این حال مصرف طولانی مدت قرص‌های اعصاب و روان صرف نظر از عوارض خطرناک، می‌تواند شبیه یک اعتیاد دارویی عمل کند و ما را تا همیشه پایبند به خود نگه دارد. به همین دلیل است که ترک اعتیاد ریتالین به یکی از دغدغه‌های امروزه تبدیل شده است.
ریتالین میان اغلب مردم به عنوان یک قرص بدون اعتیاد شناخته می‌شود؛ اما واقعیت این است که تقریبا اغلب داروهای مغز و اعصاب اعتیادآور هستند.
آیا مصرف ریتالین برای افراد سالم بی خطر است؟
ریتالین یک داروی محرک مغزی است. این دارو با ترشح دوپامین در مغز برای مدتی حالتی سرخوش و پرانرژی را در فرد ایجاد می‌کند. این تاثیر مثبت در نگاه اول باعث می‌شود تصور کنیم که برای ایجاد یک حالت سرحال، می‌توانیم به راحتی از این دارو استفاده کنیم؛ به همین دلیل گاهی شاهد مصرف ریتالین در دوران بارداری هستیم.
در همین زمینه بخوانید: تاثیر مواد مخدر و اعتیادآور روی عملکرد مغز
البته این تصور چندان غلط نیست؛ اما اگر بدانید که عوارض مصرف خودسرانه این دارو با عوارض مصرف داروهای مخدری مانند کوکائین برابری می‌کند حتما راهی جایگزین را برای ایجاد آرامش و خوشحالی انتخاب می‌کنید.
به علاوه این داروی محرک، به همان اندازه اعتیادآور است. می‌توان گفت ترک ریتالین نیز دشوارتر است؛ چراکه فرد تصور می‌کند به علت دارویی بودن این ماده، اثر مخرب کمتری در بدن ایجاد می‌شود. تصوری که کاملا بی اساس و غلط است و ترک آن را هر روز به تعویق می‌اندازد. بنابراین بهتر است فقط در صورت نیاز و با تجویز پزشک مصرف شود.
چه تصوراتی درباره مصرف ریتالین برای کنکور وجود دارد؟
چند سالی است که ریتالین یک تجویز فراگیر در میان دانش آموزان و دانشجویان است. تجویزی که در شب های امتحان، همراهی برای بیدار ماندن و درس خواندن افراد است. دانش آموزانی که به کنکور نزدیک تر هستند نام ریتالین را بیشتر شنیده اند. قرص معجزه آسایی که می تواند خواب را از چشم بگیرد و تمرکز را تا حد بسیار زیادی بالا ببرد. البته این تنها روی خوب مصرف ریتالین برای کنکور است. در ادامه با فراگیرترین باورها درباره ری
آیا ریتالین اضطراب کنکور را کاهش می دهد؟
همانطور که گفتیم ایجاد حس شادابی در مغز یکی از تاثیرات ریتالین است. دانش‌آموزان کنکوری تصور می‌کنند با بیشتر شدن فعالیت مغز، می‌توانند حس اضطراب خود را کنترل کنند؛ اما کاهش اضطراب تاثیر مستقیم این دارو نیست. در حقیقت بیدار ماندن در طول شب و استفاده از زمان بیشتر برای مطالعه، باعث می‌شود که فرد اعتماد به نفس بیشتری به دست آورد و تصور کند که مصرف دارو باعث کاهش اضطراب او شده است.
جالب است بدانید که با گذر زمان این اتفاق کاملا برعکس خواهد شد؛ زیرا افزایش اضطراب و بی‌قراری یکی از اصلی‌ترین عوارض مصرف ریتالین برای کنکور است.
آیا قرص ریتالین برای درس خواندن تاثیر گذار است؟
ریتالین که به قرص «شب امتحان» هم معروف شده است، توسط دانش آموزان و دانشجویان برای افزایش تمرکز و سطح بهره وری مطالعه استفاده می‌شود. گزارشات مختلفی از افزایش مصرف این دارو و قرص‌های مشابه در میان دانشجویان و دانش آموزان ارائه شده است که نشان دهنده افزایش قابل توجه و نگران کننده این معضل است.
متاسفانه این باور غلط در میان جوانان رواج پیدا کرده که ریتالین از مواد مشابه که به طور غیرقانونی در خیابان به فروش می‌رسد ایمن‌تر است، اما اثرات و پیامدهای آن بسیار مشابه است.
پس، آیا قرص ریتالین برای درس خواند تاثیر گذار است؟ بله، در کوتاه مدت می‌تواند در برخی افراد باعث افزایش تمرکز شود، اما باید عوارض آن را نیز در نظر گرفت.
نکته اول این است که مصرف ریتالین برای درس خواندن و بدون تجویز پزشک باعث افزایش سریع سطح تحمل بدن نسبت به دارو می‌شود. و به عبارت دیگر با مصرف بعدی دیگر تاثیر گذشته را برای فرد به همراه نخواهد داشت.
اگر از ریتالین برای مطالعه پیرامون مطالبی که نیاز به خلاقیت دارند (مانند نوشتن یک تحقیق) استفاده شود می‌تواند نتیجه عکس داشته باشد.
دلیل دیگری که در استفاده از ریتالین برای درس خواندن باید تجدید نظر کرد، این است که فرد تنها در چند ساعت ابتدایی پس از مصرف ریتالین احساس خوبی را تجربه می‌کند، اما به محض از بین رفتن اثرات دارو با حالاتی مشابه موادی مانند کوکائین رو به رو می‌شوند. در این مرحله افراد حالاتی مانند اضطراب یا افسردگی را تجربه می‌کنند که می‌تواند طیف وسیعی از عوارض جانبی را به همراه داشته باشد.
همچنین از دیگر خطرات مصرف ریتالین احتمال اعتیاد به آن است. اگر فردی به طور مرتب برای مطالعه از ریتالین استفاده کند ممکن است به این ماده اعتیاد پیدا کند، و اگر به لحاظ جسمی وابسته شود، هنگام تلاش برای قطع مصرف با مشکلات جدی علائم ترک مواجه می‌شود.
هرچند که ریتالین ممکن است در درس خواندن تاثیرگذار باشد اما مزایای آن به هیچ عنوان از عوارض و خطرات مصرفش بیشتر نیست.
ریتالین و تمرکز، دو خط موازی
یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های افراد کنکوری، عدم تمرکز است. تمرکز همان گنجینه‌ای است که می‌تواند اضطراب و عوامل پیرامونی را کنار بزند و به فرد برای فراگیری یک مطلب مهم کمک کند. یکی از دلایل شیوع مصرف ریتالین برای کنکور همین مسئله است.
افزایش تمرکز تصور نادرستی است که درباره مصرف این دارو درمیان دانش آموزان رایج است. در طول تحقیقات دارویی در سال‌های اخیر مشخص شد که مصرف طولانی مدت این محرک باعث ایجاد اختلالات شناختی، کاهش روند یادگیری و از بین رفتن عنصر خلاقیت در فرد می شود.
عوارض مصرف قرص ریتالین برای کنکور
نمی‌توان تاثیرات مثبت قرص ریتالین را در ایجاد سطح بالای انرژی نادیده گرفت. تاثیر روانی این قرص گاهی آنقدر زیاد است که عده ای عقیده دارند ترک شیشه با ریتالین امکان پذیر است. شاید این حس و حال پر شور و خستگی ناپذیر از مهم‌ترین ویژگی‌هایی باشد که یک دانش آموز کنکوری به آن نیاز دارد. اما اگر این حس و حال کاذب و حتی پرخطر باشد چه عواقبی دارد؟
اگر از دانش آموزان و دانشجویانی که قرص ریتالین را مصرف می‌کنند درباره تاثیرات آن بپرسیم، جواب‌هایی مشابه را دریافت می‌کنیم: بالا بردن تمرکز، بالا بردن سطح انرژی، شب بیداری و فرصت بیشتر برای مطالعه، یادگیری سریع و پایدار.
اما ریتالین هم مانند هر داروی محرک دیگر عوارضی دارد. اگر بدون تجویز پزشک به این دارو روی آورده‌اید با بخشی این عوارض آشنا شوید.
همچنین بخوانید: عوارض ریتالین چیست؟
عوارض جسمی مصرف داروهای محرک برای دانش آموزان
اولین عوارضی که پس از استفاده از داروهای محرک به وجود می‌آید، عوارض جسمی است. این آسیبها می‌توانند تا مدت زیادی همراه ما باشند و باعث ایجاد مشکلات جدی شوند. این مشکلات شامل موارد زیر هستند:
- حالت تهوع و استفراغ
- سرگیجه و سردرد
- افزایش ضربان قلب و فشار خون
- از بین رفتن اشتها
برای جلوگیری از این عوارض، ضروری است که مصرف داروهای محرک تحت نظر و نظارت پزشک قرار گیرد و افراد آگاهی کافی در خصوص مخاطرات احتمالی این داروها داشته باشند. همچنین، آموزش‌های مرتبط با استفاده صحیح و مسئولانه از این داروها به دانش‌آموزان و خانواده‌ها ارائه شده و ترویج سبک زندگی سالم و فعالیت‌های ورزشی نیز می‌توانند در کاهش مصرف نادرست این داروها و جلوگیری از عوارض جسمی موثر باشند.
ریتالین چه عوارض روانی دارد؟
تنها مشکلات جسمی نیستند که با مصرف این داروها ایجاد می‌شوند. همانطور که پیش از این گفتیم، ما با مصرف داروها فعل و انفعالات شیمیایی مغز را دچار تغییر می‌کنیم. اگر این مصرف با تجویز پزشک نباشد، عوارض روانی نیز تا همیشه ما را تحت تاثیر قرار می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهند. این عوارض روانی عبارتند از:
- عصبانیت خارج از کنترل و مستمر
- عدم تمرکز در طولانی مدت
- ایجاد اختلالات شناختی
- ایجاد مشکل در روند طبیعی خواب
- بی‌قراری و اضطراب
چه راه حل هایی جایگزین قرص ریتالین است؟
برای اینکه یک جایگزین مناسب برای مصرف ریتالین برای درس خواندن انتخاب کنید، بهتر است بدانید که روش‌های غیر معقول نمی‌تواند پاسخ درستی باشد. پس بهتر است به راه‌هایی اعتماد کنید که سلامت شما را به خطر نمی‌اندازند.
- دوپامین را به صورت طبیعی در مغز افزایش دهید. فعالیت‌هایی مانند ورزش‌های هوازی، مصرف مولتی ویتامین و مواد غذایی پروبیوتیک و خواب کامل بخشی از عواملی است که می تواند به صورت طبیعی در مغز شما دوپامین را ترشح کند.
- اگر اضطراب بالایی دارید، تمرینات تنفس را فراموش نکنید. تنفس عمیق و درست می تواند سطح اکسیژن خون شما را بالا ببرد و حالتی از آرامش را در شما ایجاد کند.
- از روانشناس کمک بگیرید. اگر تصور می‌کنید که توانایی کنترل احساسات منفی را ندارید، بهتر است با متخصصان این حوزه گفت‌وگویی داشته باشید.
نمی‌توان تاثیرات مصرف ریتالین برای کنکور را نادیده گرفت، اما اگر فکر کنید که عوارض آن می‌تواند نه تنها زمان کنکور بلکه همه زندگی شما را تحت تاثیر قرار دهد چه واکنشی دارید؟ تاثیرات مثبت و کوتاه مدت این دارو مانند یک قرص دوپینگ می‌تواند شما را برای مدت کوتاهی در رینگ کنکور سرپا نگه دارد؛ اما اگر رقابت طولانی و یا حریف سالم و سرسخت باشد چه؟
برای ایجاد یک عادت درست و سالم می‌توانید روی کمک متخصصان مرکز ترک اعتیاد ما در کلینیک دکتر جوادی حساب کنید. برای دریافت مشاوره کافی است با شماره تلفن ۲۲۲۲۲۲۴۱-۰۲۱ تماس بگیرید.
۱۴۰۳/۰۸/۲۰
2 پاسخ به “آیا مصرف ریتالین برای کنکور عوارض دارد؟”
سلام.من ۱۶ سال دارم و طبق تشخیص پزشک بیش فعالی دارم.من سرترالین رو به مدت یک سال هست که دارم مصرف میکنم و الان خیلی بی خیال شدم نسبت به همه چیز.برای همین فعلا دکتر گفت به صورت تدریجی سرترالین رو تو دو ماه قطع کنم و میزان کارایی خودم رو تو همین دوماه بسنجم .اگر نیاز شد ریتالین تجویز کنن.اما من واقعا الان میترسم ریتالین مصرف کنم چون تو سایت ها خیلی …نوشتن.الان من نمیدونم چی کار کنم،از لحاظ هوشی هم نرمالم اما قصدم از درمان با ریتالین افزایش کاراییم برای کنکور هست. اگر از الان که کلاس دهم هستم تا زمانی که کنکور دارم شروع به مصرف کنم چند درصد ممکنه که دوز دارو خیلی بالا بره،یا اینکه کلا بی خیال ریتالین و مصرف دارو بشم. واقعا ممنون میشم کمکم کنید.
سلام وقت بخیر
همانطور گفته شد ریتالین خواص درمانی مختلفی دارد مانند اکثر داروها عوارضی هم به همراه دارد. مصرف ریتالین برای کنکور و استفاده خودسرانه این دارو است که می‌تواند منجر به وابستگی و افزایش عوارض آن شود. پیشنهاد می‌کنیم به توصیه‌های پزشک خود عمل کنید و توجه داشته باشید که حتما پزشک را در جریان علائم قطع داروی قبلی و یا اثرات داروی جدید بگذارید.
موفق و سلامت باشید