روشهای ترک گل بسیار متنوعاند و هر فرد بسته به شدت وابستگی، سابقه مصرف و وضعیت روانی و جسمیاش نیاز به یک برنامه درمانی شخصیسازیشده دارد که بهتر است زیر نظر متخصص انتخاب و اجرا شود.
علائم ترک شامل بیقراری، اضطراب، تحریکپذیری، اختلال در خواب و تغییرات اشتهاست که معمولاً ۲۴ تا ۷۲ ساعت پس از آخرین مصرف ظاهر میشود و بین روزهای دو تا شش به اوج خود میرسد.
در کلینیک دکتر جوادی، پروتکل سمزدایی تحت نظر پزشک همراه با درمان دارویی حمایتی مانند خوابآورهای کوتاه مدت و داروهای ضد اضطراب ملایم به کاهش چشمگیر شدت علائم ترک گل کمک میکند.
علاوه بر این مداخلات رواندرمانی هدفمند شامل درمان شناختی رفتاری CBT و مدیریت مبتنی بر پاداش به تقویت مهارتهای مقابلهای و کنترل میل بازگشت کمک میکند و فرایند ترک را تسهیل نموده و خطر عود را کاهش میدهد.
در ویدئو زیر میتوانید اطلاعات جامعی از روشهای نوین ترک گل بدست آورید.
پادکست زیر برای کسانی که نمیتوانند ویدئو را تماشا کنند، تهیه شده است. اگر امکان دیدن ویدئو را ندارید به راحتی پادکست ترک ماریجوانا را گوش دهید.
روشهای ترک گل
گزارش مؤسسه ملی سوءمصرف مواد آمریکا (NIDA) نشان میدهد که ترکیب درمان شناختی–رفتاری با مدیریت مبتنی بر پاداش از مؤثرترین روشها برای ترک ماریجوانا است. در ادامه به بررسی تمامی روشهای ترک گل خواهیم پرداخت.
ترک تدریجی گل
ترک تدریجی گل روشی است که در آن فرد بهجای قطع ناگهانی مصرف، بهتدریج میزان مصرف روزانه یا دفعات مصرف را کاهش میدهد و برای کسانی مناسب است که وابستگی شدیدی دارند و قطع ناگهانی در آنها علائم ترک شدید ایجاد میکند.
در مقالهی How to Stop Smoking Marijuana از سایت Verywell Mind آمده است که کاهش تدریجی مصرف میتواند به تسکین علائم ترک کمک کند و برای مصرفکنندگان سنگینتر مناسبتر است. همچنین انجمن پزشکی اعتیاد آمریکا (ASAM) این روش را برای کاهش شدت علائم ترک توصیه میکند.
مراحل ترک تدریجی گل
- تعیین دقیق میزان مصرف فعلی روزانه یا هفتگی
- کاهش مرحلهای مصرف به اندازه ۱۰–۲۰ درصد در هر هفته
- ثبت میزان مصرف و پیگیری تغییرات روزانه
- بهرهگیری از مشاوره روانشناختی همزمان با کاهش تدریجی
- تعیین تاریخ قطعی برای قطع کامل مصرف و پایش علائم ترک
مزایای ترک تدریجی گل
- کاهش خطر بروز علائم شدید ترک مانند اضطراب و بیخوابی
- فراهم شدن فرصت ذهنی برای آمادگی بیشتر
- افزایش حس کنترل و موفقیت در فرد
- امکان تطبیق بهتر با تغییرات رفتاری و محیطی
ترک ناگهانی گل
ترک ناگهانی ماریجوانا به معنای توقف کامل و فوری مصرف آن است که میتواند نقطه شروعی مؤثر برای بهبودی باشد، اما نیازمند آمادگی دقیق و حمایت قوی است.
بر اساس گزارش my.clevelandclinic.org از روش ترک ناگهانی گل، علائم ترک مانند بیقراری، بیخوابی و تحریکپذیری معمولاً ظرف ۲۴ تا ۷۲ ساعت پس از قطع مصرف بروز میکنند و بین روزهای دوم تا ششم به شدیدترین حالت خود میرسند.
این علائم بهطور کلی یک تا دو هفته طول میکشند و دریافت حمایت روانشناختی و رفتاری بهترین راه برای عبور از آنهاست.
مراحل ترک ناگهانی ماریجوانا
- انتخاب یک روز مشخص برای شروع ترک (روز صفر) و آگاه کردن خانواده یا دوستان برای دریافت حمایت.
- دور ریختن یا حذف تمامی مواد مخدر و وسایل مرتبط با مصرف از محیط اطراف.
- برنامهریزی برای جلسات مشاوره یا شرکت در گروههای حمایتی پیش از آغاز فرایند ترک.
- جایگزینی مصرف با فعالیتهای مثبت مانند ورزش، مراقبه یا فعالیتهای خلاقانه.
- ارتباط مستمر با متخصصان پزشکی و روانشناسی برای مدیریت مؤثر علائم ترک.
مزایای ترک ناگهانی گل
- شروع سریع فرایند پاکسازی بدن و ذهن از اثرات ماریجوانا.
- تقویت انگیزه و اراده از طریق تصمیم قاطع برای تغییر.
- کاهش احتمال وسوسه با حذف دسترسی به مواد و ابزارهای مرتبط.
معایب ترک ناگهانی
- شدت گرفتن ناگهانی علائم ترک که ممکن است برای برخی افراد طاقتفرسا باشد.
- نیاز به یک شبکه حمایتی قوی برای جلوگیری از بازگشت به مصرف.
- احتمال تشدید اضطراب یا افسردگی در افرادی که از قبل مستعد این مشکلات هستند.
ترک گل به روش دارودرمانی
پزشکان برای کمک به قطع مصرف ماریجوانا چند مسیر دارویی را به کار میگیرند:
- بعضی داروها اثر THC را با نسخهای ملایمتر جایگزین میکنند تا بدن کمتر شوک ترک را حس کند،
- بعضی دیگر اضطراب و بیخوابی را آرام میکنند
- و گروهی هم روی سیستم عصبی اثر میگذارند تا ولع مصرف پایین بیاید.
یک تحقیق در مجله علمی Neuropsychopharmacology نشان داده که داروهایی مثل قرص «درونابینول» میتوانند مشکلات ناشی از ترک گل (ماریجوانا) را کمتر کنند.
همچنین، افرادی که به مدت طولانی گل مصرف میکردهاند، با مصرف داروی گاباپنتین، نه تنها میل کمتری به مصرف دوباره گل داشتند، بلکه خواب بهتر و آرامش بیشتری هم پیدا کردند.
نتیجه این تحقیقات این است که اگر یک داروی جایگزین برای گل را همراه با دارویی که علائم اضطراب را کنترل میکند استفاده کنیم، شانس موفقیت در ترک بیشتر میشود.
- درونابینول: نسخه خوراکی مشابه THC که نشانههای ترک و ولع مصرف را نرم میکند.
- نابیکسیمولس (Sativex): اسپری دهانی حاوی THC و CBD که تحریکپذیری و میل به مصرف را کاهش میدهد.
- نابلون: آنالوگ مصنوعی THC با اثر طولانیتر که به بهبود خواب و اشتهای مختلشده کمک میکند.
- گاباپنتین: تنظیمکننده کانال کلسیم که اضطراب، بیخوابی و ولع را آرام میکند.
- لوفکسیدین: آگونیست آلفا دو که ضربان قلب و تعریق ناشی از ترک را پایین میآورد و خواب را بهتر میکند.
- کانابیدیول: کانابینوید غیرمحرک که در دوزهای کنترلشده میل به مصرف را کم و خلق را پایدارتر میکند.
انتخاب یا ترکیب این داروها باید زیر نظر پزشک اعتیاد یا روانپزشک انجام شود تا بیشترین فایده و کمترین عارضه را به همراه داشته باشد.
رواندرمانی برای ترک ماریجوانا
برای درمان وابستگی به ماریجوانا، رواندرمانی نقش اساسی دارد. یک تحقیق بزرگ که در سال ۲۰۲۴ در مجله European Psychiatry منتشر شد، نشان میدهد که حتی با گذراندن حداقل چهار جلسه مشاوره به روش «شناختی-رفتاری» یا روش «تقویت انگیزه»، افراد میتوانند دفعات مصرف خود را کاهش دهند و میل شدیدشان به مصرف (ولع) نیز تا شش ماه کمتر شود.
جالبتر اینکه، پژوهشگران دریافتهاند اگر به این روشهای درمانی، «مدیریت مبتنی بر پاداش» (به معنای استفاده از پاداش و انگیزه برای کمک به فرد در ترک اعتیاد و حفظ پاکی است) هم اضافه شود، احتمال اینکه فرد به طور کامل مصرف را کنار بگذارد، تقریباً دو برابر میشود.
این یافته توسط یک آزمایش علمی کنترلشده دیگر که در مجله Psychopharmacology منتشر شده نیز تأیید شده است.
مهمترین روشهای رواندرمانی برای ترک ماریجوانا
- درمان شناختی رفتاری (CBT)
فرد میآموزد که افکار و موقعیتهایی را که او را به مصرف ماریجوانا سوق میدهند، شناسایی کند و آنها را با الگوهای فکری سالم جایگزین نماید. همچنین با استفاده از مهارتهای مقابلهای مانند حل مسئله و مدیریت استرس، تمایل به مصرف کاهش یافته و از بازگشت به مصرف جلوگیری میشود. - مصاحبه انگیزشی و درمان تقویت انگیزش (MI / MET)
در چند جلسه گفتوگوی هدفمند، درمانگر به فرد کمک میکند تا تضاد بین اهداف شخصیاش، مانند سلامتی یا موفقیت شغلی، و رفتار مصرف ماریجوانا را تشخیص دهد. با روشن شدن این اختلاف، انگیزه درونی برای تغییر تقویت شده و برداشتن گامهای عملی برای ترک آسانتر میشود. - مدیریت مبتنی بر پاداش (CM)
برای هر دورهای که فرد از مصرف ماریجوانا خودداری میکند، پاداشی ملموس مانند پول نقد یا هدیه در نظر گرفته میشود. این انگیزه بیرونی به جایگزینی مدار پاداش مغز کمک میکند، میل به مصرف را کاهش میدهد و ادامه پرهیز را جذابتر میسازد. - ذهنآگاهی و پیشگیری از عود (MBRP)
تمرینهای مراقبه و ذهنآگاهی به فرد کمک میکند تا افکار و احساساتی که او را به مصرف ماریجوانا ترغیب میکنند، شناسایی کرده، آنها را بپذیرد و بدون واکنش عجولانه آنها کنار بگذارد. این مهارت توانایی تحمل میل به مصرف و استرس را افزایش داده و احتمال بازگشت به مصرف را کاهش میدهد. - درمان چندبعدی خانواده (MDFT)
این رویکرد مخصوصا در نوجوانان ثمربخش است. درمانگر با بهبود شیوه گفتوگو و مرزبندی نقشها میان اعضای خانواده، والدین را به حامیان فعال تبدیل میکند. در نتیجه فشار محیطی برای مصرف کمتر میشود و مهارتهایی که نوجوان در جلسات یاد میگیرد در فضای خانه تمرین و تثبیت میشوند. - گروهدرمانی و برنامههای خودیاری
شرکت در جلسات گروهدرمانی فرصت همدلی با افرادی را فراهم میکند که مسیر مشابهی را طی میکنند. دیدن نمونههای موفق، انگیزه ترک را تقویت میکند و حس تعلق اجتماعی را بالا میبرد.
شدت وابستگی، سن، وضعیت روانی و شبکه حمایتی هر فرد متفاوت است. به همین دلیل متخصص اعتیاد یا روانشناس بالینی پس از ارزیابی دقیق مشخص میکند کدام روش یا چه ترکیبی از روشها مناسبتر است و در چه دنبالهای اجرا شود تا بهترین نتیجه به دست آید.
ترک گل در کلینیک ترک اعتیاد
اگر واقعاً تصمیم دارید مصرف ماریجوانا را کنار بگذارید، کلینیک دکتر جوادی میتواند بهترین انتخاب برای شما باشد. ما در کلینیک دکتر جوادی دو روش درمانی ارائه میدهیم: برنامه بستری شبانهروزی و برنامه سرپایی (بدون نیاز به بستری شبانهروزی).
در روش بستری، شما بهطور شبانهروزی تحت نظر متخصصان قرار میگیرید تا علائم ترک، مانند بیخوابی یا کلافگی و زودرنجی (تحریکپذیری)، به خوبی کنترل شوند.
اما اگر علائم ترک در شما خفیفتر است، میتوانید از برنامه سرپایی استفاده کنید. در این حالت، هر روز یا چند بار در هفته به کلینیک مراجعه میکنید و پس از دریافت خدمات درمانی، به خانه برمیگردید.
طبق گفته my.clevelandclinic.org (یک مرکز درمانی معتبر و شناختهشده)، اولین نشانههای ترک معمولاً یک تا سه روز بعد از قطع مصرف شروع میشوند و بین روز دوم تا ششم به بیشترین حد خود میرسند. در این دوره حمایت تخصصی ضروری میباشد.
همچنین، یک بررسی علمی جدید نشان داده است که ترکیب مراقبتهای پزشکی با جلسات رواندرمانی، شانس موفقیت در ترک و پاک ماندن را در طولانیمدت به مراتب بیشتر میکند.
مراحل ترک گل در کلینیک دکتر جوادی
- ارزیابی کامل
پزشک و روانشناس با گفتوگو و آزمایش، وضعیت جسم و روان شما را بررسی میکنند و تصمیم میگیرند بستری یا سرپایی برایتان مناسبتر است. - سمزدایی گل
در روش بستری، فشار خون، نبض و کیفیت خواب به صورت پیوسته کنترل میشود؛ در ترک گل به روش سرپایی این بررسی در ویزیتهای منظم انجام میگیرد. داروهای آرامبخش یا خوابآور کمک میکنند که بیقراری و بیخوابی کمتر شود. - دارودرمانی هدفمند
بر اساس نیاز، داروهایی مثل درونابینول برای کم کردن ولع یا گاباپنتین برای کاهش اضطراب و بهبود خواب تجویز میشود. - جلسههای رواندرمانی
درمان شناختی رفتاری و گفتوگوهای انگیزشی کمک میکند محرکهای مصرف را بشناسید، الگوهای فکری را عوض کنید و انگیزهی ترک را حفظ کنید. - حمایت خانواده یا گروه
حضور والدین یا دوستان در برخی جلسهها پشتوانهی عاطفی شما را قویتر میکند و احتمال لغزش را پایین میآورد. - برنامه نگهدارنده پس از پایان دوره
تعیین زمان ویزیتهای بعدی، شرکت در گروههای خودیاری و فعالیتهای جایگزین از قبل تعیین میشود تا احتمال بازگشت کمتر شود.
ترک گل در خانه
ترک گل در خانه یعنی فرد با تکیه بر اراده شخصی، دور کردن وسوسهها و بهکارگیری راهبردهایی مانند ورزش یا تنفس عمیق، مصرف ماریجوانا را قطع میکند.
راهنمای عملی وبسایت Verywell Mind یادآور میشود که این روش برای اشخاصی که اعتیاد خفیفی به ماریجوانا دارند میتواند کارآمد باشد ولی برای افرادی که مصرف زیادی دارند، بدون پشتیبانی تخصصی با دشواریهای جدی روبهرو میشود.
معایب ترک گل در خانه
- نبود نظارت پزشکی برای کنترل فشار خون، نبض و بیخوابی
- احتمال بیشتر عود به دلیل دسترسی آسان به ماده و نداشتن محیط کنترلشده
- ناتوانی در مدیریت علائم شدید مانند اضطراب یا تحریکپذیری بدون داروی مناسب
- نداشتن جلسات رواندرمانی ساختارمند برای شناسایی محرکها و تقویت مهارتهای مقابلهای
- کمبود حمایت اجتماعی هدفمند که انگیزه را پایدار نگه دارد
- خطر جایگزینی مصرف با رفتارهای ناسالم مثل پرخوری یا نوشیدنیهای پرکافئین
- بینظمی در برنامه روزانه که تعهد به ترک را تضعیف میکند
- نبود دسترسی به داروهای تجویزی مثل درونابینول یا گاباپنتین برای کاهش ولع و اضطراب
جهت دریافت اطلاعات بیشتر در این زمینه پیشنهاد میکنیم مطلب ترک گل در منزل را مطالعه بفرمایید.
مدت زمان ترک گل
مدت زمان ترک گل به طور معمول حدود دو هفته طول میکشد تا نشانههای اصلی فروکش کنند، هرچند برخی مشکلات خواب و خلقوخو ممکن است چند هفته دیگر ادامه داشته باشد.
مؤسسه ملی سوءمصرف مواد آمریکا در صفحهٔ NIDA توضیح میدهد که شروع علائم ۲۴ تا ۷۲ ساعت پس از آخرین مصرف است، اوج آنها در روزهای دوم تا ششم دیده میشود و بیشتر نشانهها تا پایان هفته دوم کاهش مییابد.
مرحله | مدت زمان | توضیحات |
---|---|---|
ترک اولیه | ۱-۳ روز | علائم ترک شامل تحریکپذیری، بیخوابی، اضطراب، سردرد و وسوسه برای مصرف مجدد است. همچنین برخی افراد ممکن است از دست دادن اشتها و نوسانات خلقی را تجربه کنند. علائم معمولاً ۲۴-۴۸ ساعت پس از آخرین مصرف شروع میشوند. |
اوج ترک | ۴-۱۴ روز | علائم ترک به اوج خود میرسند. افراد ممکن است همچنان بیخوابی، اضطراب، نوسانات خلقی و ناراحتیهای گوارشی را تجربه کنند. |
ترک پس از حاد | ۲ هفته و بیشتر | علائم ممکن است بعد از دو هفته کاهش یابند، اما میتوانند شامل اضطراب متناوب، افسردگی، خستگی و وسوسههای مصرف باشند. این علائم معمولاً کمتر میشوند، اما بر وضعیت عاطفی و روانی فرد تأثیر میگذارند. |
برای دریافت اطلاعات بیشتر در این زمینه پیشنهاد میکنیم مطلب ترک گل چند روز طول میکشد را مطالعه بفرمایید.
علائم ترک گل
در هنگام ترک گل، فرد با عوارض گوناگونی روبرو خواهد شد. در ادامه این علائم با راهکارهای کنترل آن توضیح داده شده است:
- تحریکپذیری: چند دقیقه تنفس عمیق و نوشیدن آب خنک
- اضطراب: تمرین مدیتیشن کوتاه یا گوش دادن به موسیقی آرام
- بیخوابی: دوش آب گرم و خاموش کردن وسایل دیجیتال یک ساعت پیش از خواب
- کاهش اشتها: خوردن وعدههای کوچک و مقوی مثل آجیل و میوه خشک
- ولع مصرف: جویدن آدامس نعنایی یا پیادهروی ده دقیقهای
- تعریق و لرزش خفیف: پوشیدن لباس نخی و نوشیدن آب معدنی با دمای اتاق
- سردرد: استراحت در اتاق تاریک و قرار دادن کمپرس سرد روی پیشانی
- دلدرد یا تهوع: چای زنجبیل یا دمکرده نعناع
- خستگی و بیحالی: چرت کوتاه بیست دقیقهای یا کشش ملایم عضلات
برای دریافت اطلاعات بیشتر در این باره پیشنهاد میکنیم مطلب عوارض ترک گل را مطالعه بفرمایید.
جمعبندی
در این مطلب در رابطه با تمام چالشهای ترک گل صحبت کردیم؛ از ترک تدریجی و قطع ناگهانی گرفته تا دارودرمانی، انواع رواندرمانی، برنامههای بستری و سرپایی در کلینیک، و حتی ترک در خانه همراه با خطرها و دشواریهایش.
همچنین مدت زمان معمول فروکش علائم، جدول زمانبندی روند ترک، و روشهای کاهش نشانههایی مثل بیخوابی یا اضطراب را مرور کردیم.
اگر به دنبال روشی بیخطر و مؤثر برای ترک گل هستید، کلینیک دکتر جوادی با ترکیب سمزدایی زیر نظر پزشک، داروهای آرامبخش کوتاهمدت، درمان شناختی رفتاری، مدیریت مبتنی بر پاداش و برنامه پیگیری منظم، گزینه کامل و شخصیسازی شدهای در اختیارتان میگذارد.
این رویکرد یکپارچه نهتنها شدت علائم را کم میکند؛ بلکه مهارتهای مقابلهای و انگیزه لازم را به شما میدهد تا خطر بازگشت به حداقل برسد و روند ترک به شکلی پایدار و قابل کنترل پیش برود.
سؤالات متداول
- مطمئنترین و کمخطرترین راه ترک ماریجوانا چیست؟
قطع یا کاهش مصرف زیر نظر پزشک، همراه با دارودرمانی حمایتی و جلسات منظم درمان شناختیرفتاری و مدیریت پاداش، سریعترین و ایمنترین راه ترک ماریجوانا است. - علائم ترک گل چند روز طول میکشد؟
نشانههای حاد ترک معمولاً ۲۴ تا ۷۲ ساعت پس از آخرین مصرف آغاز میشوند، بین روز دوم تا ششم به اوج میرسند و در اغلب افراد تا پایان هفتهٔ دوم فروکش میکنند. - ترک ناگهانی گل بهتر است یا ترک تدریجی؟
برای اشخاصی که اعتیاد سنگینتری دارند، ترک تدریجی بهتر استو ترک ناگهانی اغلب برای مصرفکنندگان با میزان اعتیاد سبک کارایی خواهد داشت. - چه دارویی برای کاهش ولع مصرف گل وجود دارد؟
درونابینول و اسپری دهانی نابیکسیمولس با جایگزینی ملایم اثر THC ولع مصرف را کاهش میدهند؛ گاباپنتین و لوفگزیدین نیز میتوانند میل شدید به مصرف را تعدیل کنند. - چند روز بعد از ترک گل تست ادرار منفی میشود؟
در مصرفکنندگان گهگاهی، متابولیت THC معمولاً طی ۳ تا ۷ روز از حد تشخیص پایینتر میآید؛ در مصرف سنگین روزانه این زمان به ۲۵ تا ۳۰ روز میرسد و در افراد با چربی بدن بالا ممکن است اندکی بیشتر طول بکشد. - بعد از ترک ماریجوانا ممکن است افسرده شوم؟
بله، افت خلق و احساس افسردگی خفیف تا متوسط در دو هفتهٔ نخست ترک به علت بازتنظیم دوپامین شایع است؛ اگر نشانهها بیش از یک ماه ماندگار شد، ارزیابی روانپزشکی ضرورت دارد. - آیا ترک گل باعث افزایش وزن میشود؟
قطع مصرف ماریجوانا میتواند با بازگشت اشتها و افزایش کالری دریافتی، موجب افزایش وزن خفیف در ماههای نخست شود؛ با تنظیم رژیم و فعالیت بدنی این تغییر قابل پیشگیری یا کنترل است. - آیا ترک گل در خانه امکانپذیر است؟
بله، برای مصرفکنندگان سبک تا متوسط ترک در خانه با برنامه منسجم، پایش روزانه و حمایت خانوادگی امکانپذیر است؛ اما در مصرف سنگین یا در صورت بروز علائم شدید، توصیه میشود به کلینیک تخصصی مراجعه شود. - برای مدیریت اضطراب و بیخوابی هنگام ترک چه کنم؟
برای اضطراب: تنفس عمیق و ۳۰ دقیقه ورزش روزانه.
برای بیخوابی: رعایت بهداشت خواب و در صورت لزوم ملاتونین یا بنزودیازپین کوتاهاثر با تجویز پزشک.
۱۴۰۴/۰۳/۰۸