درمان اختلال دو قطبی در بیماران مبتلا به اعتیاد

اختلال دوقطبی یکی از اختلالات روانپزشکی است که عموما در جامعه های امروزی بیماری نادری محسوب نمی شوند. به دلیل عوامل مختلفی از جمله اعتیاد و مصرف مواد مخدر که باعث تشدید یا به وجود آمدن شخصیت دو قطبی می شوند تصور شیوع دو قطبی شدن در جوامع امروزی دور از انتظار نیست. در این مقاله همراه کلینیک دکتر جوادی باشید تا با هم به بررسی اختلال دو قطبی در میان افراد معتاد، ارتباط آن با مصرف مواد مخدر و روش های درمان آن بپردازیم.

اختلال دو قطبی چیست؟

ابتدا بهتر است کمی با اختلال روانپزشکی دو قطبی آشنا شویم. مهم ترین نکته تشخیص صحیح بیماری و پذیرش آن برای درمان است. آمار تقریبی در هر کلینیک روانپزشکی و ترک اعتیاد نشان می دهد که ترس از بیماری و پذیرش آن یکی از مشکلات شایع است که نه تنها روند درمان را دشوار می کند بلکه می تواند آسیب های جدی به فرد مبتلا به دو قطبی بودن و جامعه وارد کند. به همین دلیل درک صحیح از این اختلال دو سویه می تواند بسیار اثر بخش باشد.

در واقع اختلال دو قطبی یا شیدایی به تغییرات شدید خلق و خو و بی ثباتی در هر یک از حالات افسردگی و شیدایی و جنون اطلاق می شود. افراد مبتلا به اختلال شیدایی تغییرات شدید در سطح خلق و خو و انرژی خود دارند و مدام از حالت روحی شان از افسردگی به حالت شیدایی در تغییر و حرکت است. اختلال دو قطبی دو نوع خفیف و شدید دارد اما نکته قابل توجه این است که برای تشخیص درست بیماری حتما باید به روانپزشک متخصص مراجعه شود.

اختلال دو قطبی خفیف

نوع شدید بیماری دو قطبی بین 1 الی 5 درصد افراد جامعه را در طول عمر مبتلا می کند و انواع خفیف آن تا ۶% نیز گزارش شده است. آمار نشان می دهد که بیماری دو قطبی بیماری نادری نیست؛ اما یک سری عوامل تشدید کننده و مرتبط با این اختلال وجود دارند که در صورت شناخت و درمان می تواند باعث کاهش شیوع دوقطبی گری شود.

عوامل تشدید کننده اختلال دو قطبی کدامند؟

اختلال شیدایی یا دو قطبی به هیچ عنوان منحصر به قشر، سن و طبقه خاصی از جامعه نیست. برخی تحقیقات نشان می دهند که اختلال شیدایی یا دوقطبی ریشه در ژنتیک دارند اما نحوه تربیت فرزندان در این مورد قابل چشم پوشی نیست. گاهی اوقات آسیب های فیزیکی در قسمتی از مغز باعث می شود که دیگر کنترل حالا روحی از مغز خارج شود. استفاده از مواد مخدر یکی از همین موارد است. اعتیاد به مخدر ها خصوصا مواد مخدری مانند حشیش که آسیب های جدی به مغز وارد می کنند می توانند بیماری های روانی یا انواع اختلال ها را در پی داشته باشند. به همین دلیل عموما در روش های ترک اعتیاد مانند ترک حشیش از روش های روان درمانی، دارو درمانی و… برای درمان بخش های آسیب دیده مغز استفاده می کنند.

ارتباط اعتیاد با بیماری اختلال دو قطبی چیست؟

امروزه یکی از بحث های رایج در درمان ترک اعتیاد، اهمیت دادن به درمان های روانی است. بررسی بیماری های زیادی از جمله اختلال شخصیت یا شخصیت دو قطبی در افراد مبتلا به اعتیاد گسترش زیادی پیدا کرده است. اگر بخواهیم دقیق تر بررسی کنیم باید بگوییم که ارتباط بین اعتیاد و اختلال دو قطبی یک رابطه دو سویه است؛ به طوری که هر سر این محور است می توانند روی تشدید جهت سر دیگر تاثیر گذار باشد.

اگر با تعریف اختلال شیدایی به خوبی آشنا شده باشید، برایتان روشن است که وقتی بیماران دوره افسردگی را طی می کنند احتمال بالایی در کشش آن ها به سمت مواد مخدر وجود دارد. از طرفی استفاده از مواد مخدر خصوصا آن ها که وابستگی روانی در فرد ایجاد می کنند به راحتی باعث آسیب های مغزی می شوند. از بین رفتن سلول ها مغز، اختلال در روند تصمیم گیری و کاهش کنترل مغز می تواند انواع بیماری های روانی یا اختلال دو قطبی را به همراه داشته باشد.

مصرف کدام مواد مخدر باعث اختلال دو قطبی می شوند؟

استفاده از انواع مخدر و اعتیاد در مراحل شدید و طولانی مدت قطعا آسیب های مغزی را به همراه دارد. اما مراکز ترک اعتیاد نشان می دهند که عمدتا شخصیت دو قطبی در ترک اعتیاد به مواد مخدر سنگین بیشتر به چشم می خورد. به عنوان مثال در ترک داروهای مخدر مانند ترک آلپرازولام یا کلونازپام، مورد های مبتلا به دو قطبی شخصیتی کمتر به چشم  می خورند. همچنین مصرف همزمان آلپرازولام و الکل می تواند احتمال بروز این بیماری را افزایش دهد.  اما این موضوع در دلیل بر عدم ارتباط و عدم ابتلا نیست. در نظر داشته باشید که تاکنون داده های قطعی برای نام بردن تاثیر چند مخدر خاص روی اختلال دو قطبی در دسترس نیست. اما هر مخدری که باعث تحلیل فرایند مغزی شود می تواند با این بیماری و بیماری های دیگر در ارتباط باشد.

جدید ترین روش درمان اختلال دو قطبی در افراد مبتلا به اعتیاد

اگرچه دارودرمانی از پایه‌های اصلی درمان این اختلال محسوب می‌شود، اما درمان‌های شخصی و راهبردهای فردی نیز در روند بهبودی تأثیر زیادی دارند. از روش های درمانی برای درمان اختلال دو قطبی در مراکز روانپزشکی و ترک اعتیاد می توان به الکتروشوک درمانی ECT یا آر تی ام اس RTMS اشاره کرد.

این روش ها هم برای بیماران عادی و هم کسانی که مبتلا به سوء مصرف مواد مخدر هستند با تجویز پزشک انجام می شود. روند در مان هر کدام با یکدیگر متفاوت است. الکتروشوک درمانی در حالت بیهوشی و آر تی ام اس در حالت هوشیاری انجام می شود. انتخاب شیوه صحیح درمان با توجه به نظر پزشک صورت می گیرد.

توصیه متخصصین کلینیک دکتر جوادی برای درمان بیماران دو قطبی

پزشکان متخصص و با تجربه در کلینیک روانپزشکی و ترک اعتیاد دکتر جوادی موارد زیر را به شما و عزیزانتان توصیه می کنند. این موارد می تواند در پیشرفت هر چه بهتر مسیر درمان و دریافت نتیجه اثر بخش به بیماران کمک کند.

• تا جای ممکن در مورد بیماری دوقطبی از منابع معتبر مطالعه کنید و دانش خود را بالا ببرید؛
• خودتان را برای یک روند درمان نسبتا طولانی اما اثر بخش آماده کنید و صبور باشید؛
• از عوامل تشدید کننده این بیماری خود را دور نگه دارید؛
• اگر دچار اعتیاد هستید از مشاورین با تجربه در کلینیک دکتر جوادی درمان های همزمان را برای اثربخشی هر چه بهتر دریافت کنید؛
• روند درمان و ارتباط خود با متخصصین در این زمینه را قطع نکنید؛
• به خودتان برچسب بیمار روانی نزنید؛
• از رو به رو شدن با بیماری نهراسید و پذیرای درمان باشید.

در صورت داشتن هر گونه سوال و نیاز به راهنمایی های بیشتر می توانید با شماره تلفن 22222241-021 تماس حاصل فرمایید.

1403/08/20