شیشه یا مت آمفتامین نوعی ماده محرک سیستم عصبی و بسیار اعتیادآور است که سبب افزایش سطح انرژی، تمرکز، اعتماد به نفس و میل جنسی می‌شود. شکل ظاهری شیشه به صورت پودر یا قرص سفید رنگی است که معمولا از طریق دودکردن، بلع (قرص)، استنشاق و تزریق مصرف می‌شود.
اثرات مصرف شیشه، مدت کوتاهی پس از مصرف ظاهر می‌شوند و پس از ترک شیشه کاهش پیدا می‌کند. مصرف شیشه با عوارض جسمی و روانی شدیدی همراه است که گاهی جبران این عوارض بسیار پیچیده و طولانی است.
با توجه به اهمیت این موضوع، در این مقاله به این سوال که شیشه چیست پاسخ گفته‌ایم:
مصرف شیشه چه تاثیری بر مغز دارد؟
مصرف ماده محرک شیشه، سبب افزایش مقدار یک انتقال دهنده عصبی به نام دوپامین در مغز می‌شود. دوپامین نقش موثری در ایجاد قدرت بدنی، انگیزه و تقویت رفتارهای پاداش دهنده دارد. توانایی شیشه برای آزادسازی سریع سطوح بالای دوپامین در مناطق پاداش مغز، باعث می‌شود که فرد تمایل شدیدی به مصرف مجدد شیشه پیدا کند.
تکرار تجربه فوق، با ایجاد تغییرات شدید بر عملکرد مغز همراه است و باعث می‌شود که بیمار توانایی خود برای غلبه بر اعتیاد به شیشه را از دست بدهد. علاوه بر این، مصرف مداوم شیشه باعث تغییراتی در سیستم دوپامین مغز می‌شود که با کاهش هماهنگی و اختلال در یادگیری کلامی همراه است.
سن، سرعت متابولسیم، وضعیت سلامت جسمی و روانی، شدت مصرف، مدت مصرف و… از جمله عوامل موثر در شدت بروز علائم اعتیاد به شیشه است.
اگرچه برخی از عوارض طولانی مدت مصرف شیشه ممکن است پس از یک سال یا بیشتر پس از درمان ترک شیشه و دریافت درمان‌های لازم معکوس شوند، اما ترمیم و بازسازی برخی از عوارض فوق به مدت زمان طولانی‌تری برای بهبودی نیاز دارند.
آیا ماده مخدر شیشه بو دارد؟
ماده مخدر شیشه یا متامفتامین، در واقع بوی مشخص یا مخصوصی ندارد که به طور معمول به راحتی تشخیص داده شود. از آنجا که شیشه در اکثر موارد به صورت کریستالی شفاف یا پودری سفید در دسترس قرار می‌گیرد، بوی قابل تشخیص ویژه‌ای ندارد که به صورت آشکار بتواند شناسایی شود. به همین دلیل، شناسایی افراد مصرف‌کننده کمی مشکل است. اما با توجه به اثرات زیان‌بار ماده شیشه بر سلامتی، بهبود اطلاعات و آگاهی افراد از این ماده مخدر، مصرف آن کاهش پیدا کرده است.
وابستگی یا اعتیاد به شیشه
مصرف منظم شیشه حتی در یک دوره زمانی کوتاه، منجر به ایجاد وابستگی و اعتیاد به شیشه می‌شود. سازگاری بدن با شیشه باعث می‌شود که فرد برای دستیابی به اثرات مشابه به مصرف مقدار بیشتری از شیشه نیاز داشته باشد.
علاوه بر موارد فوق، کاهش یا قطع ناگهانی شیشه باعث بروز عوارض نامطلوب جسمی و روانی در مصرف‌کنندگان می‌شود که به عوارض ترک شیشه شناخته می‌شوند.
به مرور زمان، مصرف شیشه به مهم‌ترین هدف زندگی فرد معتاد تبدیل می‌شود و فرد حتی اگر از خطرات مصرف شیشه آگاه باشد، باز هم توانایی غلبه بر اعتیاد را نخواهد داشت.
اعتیاد یا وابستگی به شیشه، یک مسأله جدی اعتیاد به مواد مخدر است که اثرات زندگی روزمره و سلامتی افراد را به طور قابل‌توجهی تحت تأثیر قرار می‌دهد. شیشه یک محرک قوی مخدر است که بر روی سیستم عصبی مرکزی اثر می‌گذارد و باعث افزایش انرژی، اعتماد به نفس، تمرکز و کاهش خواب می‌شود. اما استفاده مفرط و مداوم از شیشه باعث ایجاد وابستگی جسمی و روحی می‌شود. افراد وابسته به شیشه ممکن است علائم اعتیادی نظیر ترکش‌ناپذیری، افزایش تحمل به مواد، افزایش ترشحات، افسردگی، اضطراب و اختلالات خواب را تجربه کنند. درمان و خروج از اعتیاد به شیشه نیازمند حمایت از تیم‌های تخصصی و استفاده از مشاوره‌ها، درمان‌های رفتاری-شناختی و در صورت لزوم، مداخلات دارویی تحت نظر پزشکان متخصص است.
شایع ترین علائم ترک شیشه
مصرف‌کنندگان شیشه در صورت کاهش یا ترک ناگهانی شیشه، دچار علائم آزاردهنده‌ای می‌شود که عمدتا عبارتند از:
- افسردگی (بی‌تحرکی، خستگی، تغییر خلق و خو)
- افزایش زمان خواب، اما کیفیت پایین
- رویاهای ناخوشایند
- افزایش اشتها
- اضطراب، بی‌قراری، تحریک‌پذیری، تمرکز ضعیف و پارانویا
- تمایل شدید به مصرف شیشه
برهم خوردن تعادل مغز و ناتوانی با سازگاری با عدم وجود شیشه، یکی از مهم‌ترین دلایل ظاهر شدن علائم ترک است. علائم ترک شیشه درطی 10 روز اول بسیار شدید است اما در طی چند هفته به تدریج کاهش پیدا می‌کنند.
بروز اختلالات خلقی و تمایل به بازگشت به مصرف شیشه ممکن است تا ماه‌ها ادامه پیدا کنند.
علائم اوردوز یا مصرف بیش از حد شیشه
مصرف بیش از حد یا اوردوز شیشه زمانی اتفاق می‌افتد که فرد از شیشه به مقدار زیاد یا در ترکیب با سایر مواد مخدر استفاده کند. اور دوز شیشه با واکنش‌های خطرناکی همراه است که گاهی منجر به بروز علائم جدی یا خطر مرگ می‌شود.
براساس آمارهای موجود، مرگ و میر ناشی از مصرف بیش از حد شیشه در دهه گذشته افزایش یافته است. مشکل اوردوز شیشه به صورت ویژه زمانی رخ می‌دهد که این ماده در ترکیب با مواد افیونی مصنوعی مانند فنتانیل، مورد استفاده قرار گیرد.
از آنجایی که مصرف بیش از حد شیشه، اغلب منجر به سکته مغزی و حمله قلبی می‌شود، بیمار باید سریعا تحت درمان‌های تخصصی قرار گیرد در غیر این صورت سلامتی خود را برای همیشه از دست خواهد داد.
درمان اعتیاد به شیشه
در حال حاضر تحقیقات گسترده‌ای برای یافتن موثرترین روش روش شیشه در حال انجام است. اولین گام برای درمان اعتیاد به شیشه مراجعه به یک مرکز تخصصی ترک اعتیاد و طی کردن مراحل سم زدایی زیر نظر افراد متخصص است.
معمولا متخصصان برای درمان افراد معتاد به شیشه از دارو درمانی، روان درمانی و ترکیبی از هر دو روش درمانی استفاده می کنند. موثرترین روش درمانی که تاکنون برای درمان اعتیاد به شیشه مورد استفاده قرار گرفته، رفتار درمانی یا درمان شناختی رفتاری است.
پیروی از رژیم غذایی مناسب سرشار از میوه و سبزیجات تازه، آبرسانی و کاهش مصرف کافئین، ورزش منظم و اجتناب از غذاهای چرب، فست فود، الکل و کافئین تاثیر زیادی در تسهیل مراحل سم زدایی شیشه دارد.
بیمار با یادگیری تکنیک‌های مقابله و مدیریت عوامل استرس زا، در شرایط بحرانی قادر به کنترل میل بازگشت به مصرف شیشه خواهد بود. بنابراین اگر با مشکل اعتیاد به شیشه دست به گریبان هستید و برای ترک این وابستگی به دریافت‌های کمک‌های تخصصی نیاز دارید، پیشنهاد ما مراجعه به مرکز ترک اعتیاد دکتر جوادی است.
برای کسب اطلاعات بیشتر، با همکاران ما در واحد مشاوره مرکز دکتر جوادی تماس حاصل فرمایید.
1403/08/20