شیشه یا متآمفتامین نوعی ماده محرک سیستم عصبی و بسیار اعتیادآور است که سبب افزایش سطح انرژی، تمرکز، اعتمادبهنفس و میل جنسی میشود. شکل ظاهری شیشه بهصورت پودر یا قرص سفیدرنگی است که معمولاً از طریق دورکردن، بلع (قرص)، استنشاق و تزریق مصرف میشود.
اثرات مصرف شیشه، مدت کوتاهی پس از مصرف ظاهر میشوند و پس از ترک شیشه کاهش پیدا میکند. مصرف شیشه با عوارض جسمی و روانی شدیدی همراه است که گاهی جبران این عوارض بسیار پیچیده و طولانی است.
باتوجهبه اهمیت این موضوع، در این مقاله به این سؤال که شیشه چیست پاسخ گفتهایم:
مصرف شیشه چه تأثیری بر مغز دارد؟
مصرف ماده محرک شیشه، سبب افزایش مقدار یک انتقالدهنده عصبی به نام دوپامین در مغز میشود. دوپامین نقش مؤثری در ایجاد قدرت بدنی، انگیزه و تقویت رفتارهای پاداشدهنده دارد. توانایی شیشه برای آزادسازی سریع سطوح بالای دوپامین در مناطق پاداش مغز، باعث میشود که فرد تمایل شدیدی به مصرف مجدد شیشه پیدا کند.
تکرار تجربه فوق، با ایجاد تغییرات شدید بر عملکرد مغز همراه است و باعث میشود که بیمار توانایی خود برای غلبه بر اعتیاد به شیشه را از دست بدهد. علاوه بر این، مصرف مداوم شیشه باعث تغییراتی در سیستم دوپامین مغز میشود که با کاهش هماهنگی و اختلال در یادگیری کلامی همراه است. سن، سرعت متابولیسم، وضعیت سلامت جسمی و روانی، شدت مصرف، مدت مصرف و… از جمله عوامل مؤثر در شدت بروز علائم اعتیاد به شیشه است.
اگرچه برخی از عوارض طولانیمدت مصرف شیشه ممکن است پس از یک سال یا بیشتر پس از درمان ترک شیشه و دریافت درمانهای لازم معکوس شوند، اما ترمیم و بازسازی برخی از عوارض فوق به مدتزمان طولانیتری برای بهبودی نیاز دارند.
آیا ماده مخدر شیشه بو دارد؟
ماده مخدر شیشه یا متامفتامین، در واقع بوی مشخص یا مخصوصی ندارد که به طور معمول بهراحتی تشخیص داده شود. ازآنجاکه شیشه در اکثر موارد بهصورت کریستالی شفاف یا پودری سفید در دسترس قرار میگیرد، بوی قابلتشخیص ویژهای ندارد که بهصورت آشکار بتواند شناسایی شود. به همین دلیل، شناسایی افراد مصرفکننده کمی مشکل است. اما باتوجهبه اثرات زیانبار ماده شیشه بر سلامتی، بهبود اطلاعات و آگاهی افراد از این ماده مخدر، مصرف آن کاهش پیدا کرده است.
وابستگی یا اعتیاد به شیشه
مصرف منظم شیشه حتی در یک دوره زمانی کوتاه، منجر به ایجاد وابستگی و اعتیاد به شیشه میشود. سازگاری بدن با شیشه باعث میشود که فرد برای دستیابی به اثرات مشابه به مصرف مقدار بیشتری از شیشه نیاز داشته باشد.
علاوه بر موارد فوق، کاهش یا قطع ناگهانی شیشه باعث بروز عوارض نامطلوب جسمی و روانی در مصرفکنندگان میشود که به عوارض ترک شیشه شناخته میشوند. بهمرورزمان، مصرف شیشه به مهمترین هدف زندگی فرد معتاد تبدیل میشود و فرد حتی اگر از خطرات مصرف شیشه آگاه باشد، باز هم توانایی غلبه بر اعتیاد را نخواهد داشت.
اعتیاد یا وابستگی به شیشه، یک مسئله جدی اعتیاد به مواد مخدر است که اثرات زندگی روزمره و سلامتی افراد را به طور قابلتوجهی تحتتأثیر قرار میدهد. شیشه یک محرک قوی مخدر است که بر روی سیستم عصبی مرکزی اثر میگذارد و باعث افزایش انرژی، اعتمادبهنفس، تمرکز و کاهش خواب میشود. اما استفاده مفرط و مداوم از شیشه باعث ایجاد وابستگی جسمی و روحی میشود.
افراد وابسته به شیشه ممکن است علائم اعتیادی نظیر ترکش ناپذیری، افزایش تحمل به مواد، افزایش ترشحات، افسردگی، اضطراب و اختلالات خواب را تجربه کنند. درمان و خروج از اعتیاد به شیشه نیازمند حمایت از تیمهای تخصصی و استفاده از مشاورهها، درمانهای رفتاری – شناختی و در صورت لزوم، مداخلات دارویی تحتنظر پزشکان متخصص است.
شایعترین علائم ترک شیشه
مصرفکنندگان شیشه در صورت کاهش یا ترک ناگهانی شیشه، دچار علائم آزاردهندهای میشود که عمدتاً عبارتاند از:
- افسردگی (بیتحرکی، خستگی، تغییر خلقوخو)
- افزایش زمان خواب، اما کیفیت پایین
- رؤیاهای ناخوشایند
- افزایش اشتها
- اضطراب، بیقراری، تحریکپذیری، تمرکز ضعیف و پارانویا
تمایل شدید به مصرف شیشه
برهمخوردن تعادل مغز و ناتوانی با سازگاری با عدم وجود شیشه، یکی از مهمترین دلایل ظاهرشدن علائم ترک است. علائم ترک شیشه در طی ۱۰ روز اول بسیار شدید است؛ اما در طی چند هفته بهتدریج کاهش پیدا میکنند.
بروز اختلالات خلقی و تمایل به بازگشت به مصرف شیشه ممکن است تا ماهها ادامه پیدا کنند.
علائم اوردوز یا مصرف بیش از حد شیشه
مصرف بیش از حد یا اوردوز شیشه زمانی اتفاق میافتد که فرد از شیشه به مقدار زیاد یا در ترکیب با سایر مواد مخدر استفاده کند. اوردوز شیشه با واکنشهای خطرناکی همراه است که گاهی منجر به بروز علائم جدی یا خطر مرگ میشود.
بر اساس آمارهای موجود، مرگومیر ناشی از مصرف بیش از حد شیشه در دهه گذشته افزایشیافته است. مشکل اوردوز شیشه بهصورت ویژه زمانی رخ میدهد که این ماده در ترکیب با مواد افیونی مصنوعی مانند فنتانیل، مورداستفاده قرار گیرد.
ازآنجاییکه مصرف بیش از حد شیشه، اغلب منجر به سکته مغزی و حمله قلبی میشود، بیمار باید سریعاً تحت درمانهای تخصصی قرار گیرد در غیر این صورت سلامتی خود را برای همیشه از دست خواهد داد.
درمان اعتیاد به شیشه
در حال حاضر تحقیقات گستردهای برای یافتن مؤثرترین روش ترک شیشه در حال انجام است. اولین گام برای درمان اعتیاد به شیشه مراجعه به یک مرکز تخصصی ترک اعتیاد و طیکردن مراحل سمزدایی ترک اعتیاد زیر نظر افراد متخصص است.
معمولاً متخصصان برای درمان افراد معتاد به شیشه از دارودرمانی، رواندرمانی و ترکیبی از هر دو روش درمانی استفاده میکنند. مؤثرترین روش درمانی که تاکنون برای درمان اعتیاد به شیشه مورداستفاده قرار گرفته، رفتاردرمانی یا درمان شناختی رفتاری است.
پیروی از رژیم غذایی مناسب سرشار از میوه و سبزیجات تازه، آبرسانی و کاهش مصرف کافئین، ورزش منظم و اجتناب از غذاهای چرب، فستفود، الکل و کافئین تأثیر زیادی در تسهیل مراحل سمزدایی شیشه دارد.
بیمار با یادگیری تکنیکهای مقابله و مدیریت عوامل استرسزا، در شرایط بحرانی قادر به کنترل میل بازگشت به مصرف شیشه خواهد بود؛ بنابراین اگر با مشکل اعتیاد به شیشه دستبهگریبان هستید و برای ترک این وابستگی به دریافتهای کمکهای تخصصی نیاز دارید، پیشنهاد ما مراجعه به مرکز ترک اعتیاد دکتر جوادی است.
برای کسب اطلاعات بیشتر، با همکاران ما در واحد مشاوره مرکز ترک اعتیاد دکتر جوادی تماس حاصل فرمایید.
📌 منبع: https://www.dea.gov
سوالات متداول
- شیشه چیست و چرا خطرناک است؟
شیشه یک ماده مخدر بسیار قوی و اعتیادآور است که باعث آسیبهای شدید جسمی و روانی میشود. - اولین نشانههای مصرف شیشه چیست؟
بیخوابی، افزایش انرژی غیرطبیعی، تحریکپذیری و گاهی توهم. - آیا مصرف شیشه باعث تغییرات رفتاری دائمی میشود؟
بله، در بعضی موارد آسیب مغزی و مشکلات روانی دائمی ایجاد میکند. - آیا درمان اعتیاد به شیشه امکانپذیر است؟
بله، با مراجعه به مراکز ترک اعتیاد و حمایت روانی میتوان بهبودی را شروع کرد، ولی روند درمان معمولاً طولانی و سخت است.
۱۴۰۴/۰۷/۰۷
