آمار و ارقام مربوط به شیوع مصرف مواد مخدر بسیار تکان دهنده است. به طور مثال در آمریکا بیش از دو میلیون آمریکایی در حال دست و پنجه نرم کردن با اختلال سوء مصرف مواد مخدر هستند و این تعداد پیوسته رو به افزایش است. بسیاری از افرادی که می‌خواهند بر اعتیاد خود غلبه کنند، دوست دارند هر چه سریع‌تر از چنگ اعتیاد رها شوند. برنامه‌های سم زدایی فوق سریع (UROD) در مراکز مختلف ارائه می‌شود، اما ممکن است این برنامه‌ها برای همه مناسب نباشد.
در پی رواج یافتن سوء مصرف مواد مخدر و اعتیاد، تعداد افرادی که در صدد استفاده از روش‌های سم‌زدایی اعتیاد و درمان اعتیاد هستند نیز رو به فزونی گذاشته است. در هر حال در جامعه مدرن امروز که برای فوریت ارزش بالایی قائل است، بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند که سریع‌ترین روش ممکن را برای سم‌زدایی انتخاب کنند.
متاسفانه سم زدایی سریع یا فوق‌سریع ایمن‌ترین یا مؤثرترین راه برای رهایی از اعتیاد نیست.
آیا با توجه به نگرانی‌ها و تردیدهای فراوانی که درباره فرآیندهای سم زدایی سریع و فوق سریع وجود دارد، امتحان کردن این روش واقعاً ارزش عوارض احتمالی را دارد؟ در اینجا شاید برایتان سوال پیش بیاید که بهترین روش سم زدایی فوق سریع (UROD) چیست؟
سم زدایی چیست؟
سم زدایی برای فردی که دچار وابستگی به مواد مخدر شده است، به معنای مدت زمانی است که طول می‌کشد تا مواد مخدر سمی که مدتی طولانی در بدن وجود داشته است، از بدن خارج شود. شرط موفقیت‌آمیز بودن ترک اعتیاد این است که ابتدا سم زدایی برای خروج مواد از بدن و از بین رفتن اثر مضر مواد مخدر و مسکن‌های تجویزی انجام شود.
توصیه می‌شود که سم زدایی مواد مخدر را تحت نظر روانپزشک متخصص و در مراکز سم زدایی فوق سریع انجام دهید. به این ترتیب پزشک به بیمار کمک می‌کند تا دوران سم زدایی را راحت‌تر پشت بگذارد، علائم قطع مصرف مواد را کنترل می‌کند و اگر مشکلی پیش بیاید، به سرعت مداخله می‌کند. سم زدایی خودسرانه و بدون نظارت پزشک ترک اعتیاد بسیار خطرناک است و حتی ممکن است به مرگ بیمار بیانجامد. در حال حاضر تعداد محدودی کلینیک سم زدایی مواد مخدر با مجوز رسمی از وزارت بهداشت در تهران وجود دارد و بیماران باید مراقب مراکز سم زدایی غیر معتبر و بدون مجوز باشند.
سم زدایی سریع (ROD) و فوق سریع (UROD)
اصطلاح رسمی برای سم‌زدایی سریع (ROD) که در دهه 80 ابداع شد، “سم‌زدایی مواد مخدر با کمک بیهوشی” است. سم‌زدایی سریع با هدف اتمام فرآیند خماری در کم‌ترین زمان ممکن انجام می‌شود تا به این ترتیب مدت زمان کلی سم‌زدایی مواد مخدر کوتاه‌تر شود. چون روش‌های سم‌زدایی قدیمی‌تر بسیار دردناک بودند، سم‌زدایی سریع به منظور کاهش درد و افزایش نرخ موفقیت سم‌زدایی ابداع شد.
دو روش مختلف تسریع فرآیند سم‌زدایی
- سم‌زدایی سریع (ROD): داروهایی به منظور تسریع شروع و پیشرفت فرآیند سم‌زدایی به بیمار داده می‌شود، سپس بیمار داروهای دیگری را برای کمک به تحمل علائم ناشی از قطع مصرف دریافت می‌کند.
- سم‌زدایی فوق سریع (UROD): بیمار بیهوش می‌شود و وقتی داروی بیهوشی اثر کرد، پزشک داروی مسدود کننده مواد مخدر را به بیمار تزریق می‌کند. این دارو بدن را مجبور می‌کند که فرآیند سم‌زدایی را شروع کند. به لحاظ نظری انتظار می‌رود، زمانی که بیمار به هوش بیاید، اکثر علائم ناراحت کننده را پشت سر گذاشته باشد.
فرآیند سم‌زدایی فوق سریع شده معمولاً شش تا هشت ساعت طول می‌کشد.
با این حال چون پژوهش‌های انگشت‌شماری در زمینه این روش‌ها انجام شده است، نمی‌توان با اطمینان گفت که آیا مزایای سم‌زدایی سریع و فوق سریع بر خطرات احتمالی آن می‌چربد یا خیر. کارایی این روش‌ها با توجه به نبود شواهد کافی همچنان بحث‌برانگیز است.
دلایل انتخاب سم زدایی سریع و فوق سریع
سم‌زدایی مواد مخدر به کمک بیهوشی برای بیمارانی جذاب است که می‌خواهند غول اعتیاد را با یک “گلوله جادویی” از بین ببرند. بیماران نمی‌خواهند درد و علائم ناخوشایند ناشی از قطع مصرف مواد مخدر را تحمل کنند؛ آن‌ها می‌خواهند آرام به خواب بروند و وقتی بیدار شوند که پاک شده باشند.
در این بین ارائه دهندگان روش‌های سم‌زدایی سریع و فوق سریع نیز به انتظارات غیرمنطقی بیماران از این درمان‌ها دامن می‌زنند. بیماران انتظار دارند که وقتی به هوش می‌آیند، احساس یک انسان سالم را داشته باشند. اما واقعیت این است که چنین حالتی به ندرت پیش می‌آید.
اغلب بیماران بعد از فرآیند سم‌زدایی مجبورند که علائم آزاردهنده ترک را تا مدتی تحمل کنند.
از آنجایی که مخلوطی از داروهای مختلف جهت پوشاندن عوارض جانبی شدید سم‌زدایی سریع به بسیاری از بیماران داده می‌شود، مدت زمان تحمل این علائم دردناک مشخص نیست. وجود چنین تردیدها و ابهاماتی غالباً بیماران را از انجام سم‌زدایی سریع یا فوق سریع منصرف می‌کند.
عوارض سم زدایی فوق سریع (UROD) چیست؟
هرچند ایده به خواب رفتن و انجام دادن یک سم‌زدایی سریع بسیار جذاب است، اما چنین درمانی ممکن است عوارض جانبی شدید زیر را به دنبال داشته باشد:
| عوارض سم زدایی فوق سریع – UROD | ||
|---|---|---|
| • تعریق | • درد عضلانی | • حالت تهوع |
| • تنفس سریع | • زجر تنفسی | • نارسایی حاد کلیه |
| • روان پریشی | • هذیان | • تلاش برای خودکشی |
| • مرگ | ||
خطرناک بودن این روش‌ها در یک مطالعه بالینی به اثبات رسیده است. محققان معتقدند که بیماران قبل از انجام این درمان‌ها باید عوارض متعدد آن‌ها از قبیل جمع شدن مایع در ریه‌ها، عوارض متابولیک دیابت، تشدید اختلال دوقطبی و خطرات احتمالی جدی دیگر را در نظر بگیرند.
با توجه به خطرات اشاره شده و اطلاعات و شناخت محدود از روش‌های سم‌زدایی سریع و فوق سریع، به بیماران توصیه می‌کنیم که این روش‌ها را به دقت و پس از سنجیدن تمام جوانب انتخاب کنند. افرادی که درصدد امتحان کردن این روش‌ها برمی‌آیند، باید از وضعیت سلامت عمومی مناسبی برخوردار باشند و به بیش از دو عارضه یا اختلال همزمان مبتلا نباشند.
بعد از سم زدایی فوق سریع اعتیاد چه اتفاقی می‌افتد؟
سم زدایی بدن از مواد مخدر به هر روشی که انجام شود، تنها بخشی از درمان اعتیاد یا وابستگی به مواد مخدر است. شکی نیست که سم زدایی مهم است، اما این روش فقط نخستین گام از درمان ترک اعتیاد محسوب می‌شود.
پس از سم زدایی فوق سریع (UROD) لازم است که بیماران برنامه ترک اعتیاد را برای پاک ماندن خود شروع کنند. مشاوره و درمان بعد از سم‌زدایی به بیماران کمک می‌کند تا حد و مرزهایی را برای خود تعریف کنند، روابط سالمی را ایجاد کنند و روش‌هایی را برای مقابله با ولع و میل غیرقابل کنترل به مصرف مواد مخدر در دوران ترک یاد بگیرند.
[phoneshortcode desc=”اگر سوالی درباره سم‌زدایی دارید یا خود یا یکی از عزیزانتان در دام اعتیاد گرفتار شده‌اید، کافی است با ما تماس بگیرید تا متخصصان مجرب کلینیک دکتر جوادی راهنمایی‌تان کنند.” phone=”02122222241″ phone_text=”02179441″][/phoneshortcode]
1402/11/14